Geografik axborot tizimlarining zamonaviy rivojlanishi

Internet manzil (URL) – Internet tarmog‘ida joylashtirilgan axborot resurslarining murojaat manzillari.

Proxy – lokal tarmoqqa ulangan kompyuterlarni bitta aloqa kanali orqali Internet xizmatidan foydalanishni tashkil etish xizmati

Veb server – veb sahifalarni joylashtirish, boshqarish va ulardan foydalanishni tashkil etish hamda foydalanuvchilar so‘rovlariga ishlov berish xizmati

Uch o’lchamli (3D) GAT

Bizning xayotimiz 3-o’lchamli ko’rinishda kechsada ba’zi GAT dastur ishlab chiqaruvchilari maxsuloti 2 o’lchamli karta yaratish bilan cheklanmoqda. Biroq 3 o’lchamli modellar yaratuvchi dasturlar ham yaratilmoqda. Dastur yaratuvchilar hozirda 3 o’lchamli GIS turkimida 3 o’lchamli model yaratuvchi maxsus dasturni taklif qilishmoqda. Lekin ular yaratayotgan modellar asosan geometrik tasvirlashga qaratilgan. Topologiya va mavzusi atribut ma’lumotlar bo’lishi geoma’lumot modellashtirishga ham e`tibor qaratmoqda, sababi bu juda ko’p mexnat talab qiladi. Bundan tashqari 3 o’lchamli GIS to’liq ishlatilishi uchun taxminiy operatsiyalar ham kiritilishi lozim. 2 o’lchamli GATda joyning muhim xususiyatlari grid kataloglar yoki chegaralari ichiga tasvirlansa, 3 o’lchamli GAT hajmiy birliklar bilan ishlaydi. Misol: agar bizga berilgan kubni 2 o’lchamli ko’rinishda ko’rmoqchi bo’lsak, unda 1 tarafini ko’rish yetarli bo’ladi, agar 3 o’lchamli GAT orqali ko’rmoqchi bo’lsak unda kubning barcha ma’lumotlari uni to’liq tasvirlash uchun zarur bo’ladi. 2 o’lchamni tasvirlash xozirda amaliyot va nazariy usullarni qo’llashda keng qo’llaniladi. 3 o’lchamli GAT ustida ilmiy izlanishlar olib borilmoqda. Quyida GAT orqali xosil qilingan ba’zi uch o’lchamli tasvirlar ko’rsatilgan.