Geog-8-uzb indd

sanoat tugunlari
vujudga keladi (69-rasm).
Sanoat tuguni tarkibidagi korxonalar yagona transport tarmoqlaridan, 
energiya va suv manbalaridan birgalikda foydalanadi (ba’zan xomashyo 
boyliklari ham umumiy bo‘ladi), ishchi kuchlarini ishlab chiqarishga 
to‘laroq jalb qiladi. Bularning hammasi mehnat unumdorligini oshirishga, 
mablag‘larni tejashga, korxonalar egallaydigan maydonni qisqartirishga 
olib keladi. Sanoat tugunlari – sanoat korxonalarini joylashtirishning eng 
maqbul shakllaridan hisoblanadi.
Sanoat tugunlari, markazlari va punktlari to‘plangan hududlar 
sanoat rayonlari
deyiladi. 
Sanoat rayonlarining katta-kichikligi har xil bo‘ladi. Angren–Olmaliq, 
Toshkent–Chirchiq, ayniqsa, katta sanoat rayonlaridir. Demak, korxonalari 
oz sonli bo‘lgan shaharcha 
sanoat punkti
hisoblanadi. Bir qancha korxonalari 
bo‘lsa-yu, ammo ishlab chiqarish jarayoni bog‘lanmagan, suv va energiya 
ta’minoti umumiy bo‘lmagan shahar 
sanoat markazi
deyiladi.
31-dars
31-dars
http://eduportal.uz

---

87
1.
Quyidagi omillardan qaysinisi sanoat tuguni vujudga kelishida hal qiluvchi 
rol o‘ynaydi:
sanoat korxonalar n ng yagona transport tarmog‘ ga b rlash sh ;

shlab ch qar sh jarayon ga bevos ta aloqador korxonalarn ng b r-b r ga yaq n 

joylashuv ;
y r k shahar atrof da shaharchalar qad ko‘tar sh ;

korxonan ng suv va energ yadan umum y foydalan sh ;

shlab ch qar sh jarayon n lg‘or texnolog ya asos da tashk l et sh.

2.
Маmlаkаt m zdа tаshk l et lgаn erk n qt sоd y zоnаlаrn yozuvs z хаr tаgа 
tu sh r ng.
?
O‘zbеk stоn bоzоr qt sоd yot gа bоsq chmа-bоsq ch o‘tаyotgаnl g , 
bundа b r nch nаvbаtdа k ch k vа o‘rtа b znеsn r vоjlаnt r lаyotgаnl g
sаbаb mаmlаkаt m zdа sаnоаtn ng hudud y tаshk l et shn ng erk n qt sоd y 
zоnа, k ch k sаnоаt zоnаs kаb yang shаkllаr vujudgа kеld . 
Bugung kundа mаmlаkаt m zdа 14 tа erk n qt sоd y zоnа fаоl yat 
yur tmоqdа. «Nаvо y», «Аngrеn», «J zzах», «Urgut», «G‘ jduvоn», 
«Qo‘qоn» vа «Hаzоrаsp» erk n qt sоd y zоnаlаr dа 62 ta lоy hа аmаlgа 
оsh r lgаn. Fаrmаtsеvt kа sоhаs gа хt sоslаshgаn «Nukus-fаrm», «Zоm n-
fаrm», «Коsоnsоy-fаrm», «S rdаryo-fаrm», «Bоysun-fаrm», «Bo‘stоnl q-
fаrm», «Pаrkеnt-fаrm» s ngаr 7 ta yang erk n qt sоd y zоnаn r vоjlаnt r sh 
bo‘y chа zch l shlаr оl b bоr lmоqdа.