Geodeziya laboratoriya

YER OSTI QUVUR BELGI RAQAMINI MAHALLIY JOYDAGI TO‘SIQLARDAN TRASSANING

BOSHLANISH NUQTASIGA OLIB O‘TISH
Trassaning dastlabki nuqtaga belgi raqamini olib o‘tish uchun rejalash chizmasi xizmat qiladi. Chizmada trassadagi loyiha o‘q burchak elementlari va chiziq miqdorining yozuvlari yozib qo‘yilgan bo‘ladi. Har qaysi burilish nuqtada (o‘qning kesib o‘tish nuqtasi) mahalliy joydagi trassa nuqtasidagi doimiy belgini kamida uch joyiga belgi raqamni bog‘lab qo‘yish lozim. Qizil chiziq nuqtasiga belgi raqamni belgilab qo‘yish namunasi 155- rasmda ko‘rsatilgan.

Avvaldan o‘rnatilgan truboprovodni, loyihalanayotgan trassada- gi quvurni qirqib payvandlanayotgan joyini rejalanayotgan chizma- da ko‘rsatiladi. Trassaning boshlanish va oxiridagi belgi raqam- larini mahalliy joydagi reperlarga bog‘lanadi. Burilish burchak- larining yer ostidagi quduq va kameralarning belgi raqamlarini yer ostidan yuzaga olib chiqiladi.

Ba’zi bir hodisalarga ko‘ra trassa yaqinida yetarli darajada ta- yanch punktlari yo‘qligi sababli, trassada burilish nuqtalari ko‘p bo‘lmaganligi uchun to‘g‘ri va uzun chiziqlar kam bo‘ladi. Trassani mahalliy joydagi doimiy reper belgiga, devoriy belgiga, poligo- nometrik belgiga, quduq qopqog‘ining markaziga va temir-beton qorishmasiga bog‘lab qo‘yiladi. Rejadan grafikaviy usul bilan o‘lchab aniqlanayotgan tayanch nuqtasigacha bo‘lgan masofa o‘lchash asbobining uzunligidan oshmasligi lozim. Trassa bo‘ylab ma’lum miqdordagi nuqtalarning yo‘qligi sababli, tafsilotlar kamligi sababli trassa bo‘ylab tayanch nuqtadan teodolit yo‘lidagi rejalash ishlari olib boriladi. Zero, teodolit yurishida trassadan oddiy usul bilan: to‘g‘ri burchakli, koordinata chizig‘i bo‘ylab va

153. 
     rasm. Truboprovodning burilish burchagini doimiy belgiga bog‘lash.
     

2 4 7

kesishtirish usullari bilan olib boriladi. Teodolit yurishidagi chiziqning burchak elementlarini koordinata punktiga bog‘lanadi. Grafikaviy usul bilan masofa uzunligini koordinata bo‘yicha aniqlanadi va reja tuzishda qog‘ozning deformatsiyasini e’tiborga olinadi. Trassadagi hamma chiziq uzunligini va burchaklarning tayanch nuqtalaridagi reperlarga bog‘lanishini rejalash chizmasiga

yozib qo‘yiladi.

5.