Geodeziya laboratoriya

SERPANTINALAR

Ba’zi hollarda, masalan, yo‘l to‘g‘ri uchastkalarining yo‘nalishi o‘tkir burchak a bilan B nuqtasida birlashsa (121- rasm), ularni odatdagicha burchak ichida qurilgan egri chiziq bilan tutashtirish mumkin bo‘lmay qoladi.

Bunday hollarda, burchak uchi B atrofida serpantina deb ataluvchi ilon izi shaklidagi halqa o‘tkaziladi. Serpantina quyidagi elementlardan, ya’ni radiusi r bo‘lgan asosiy PNQ egri chiziq, kiritma ikki to‘g‘ri kesma DP = QE = p va R raduisli ikki teskari egri chiziqlar DA va EC lardan iborat.

Serpantinalarning turlari va ularni tashkil etuvchi bo‘laklar- ning joylashishlarida quyidagilar boshlang‘ich ma’lumot bo‘lib xizmat qiladi:

1) teodolit bilan joyda o‘lchaniladigan to‘g‘ri chiziqlar LB va MB orasidagi a burchak, bu burchakning uchi serpantina bosh egri chizig‘ining markazi hisoblanadi (121- rasm); 2) bosh egri chiziqning radiusi r ; 3) teskari egri chiziqlarning radiusi R;

4) kiritma to‘g‘ri burchakning eng kalta uzunligi P. a burchakdan boshqa hamma qiymatlar qidirish ishlarining texnik shartlariga binoan topiladi.

Bu qiymatlarga asosan, piketlashni hisoblash va serpantinani bo‘lish uchun kerak bo‘lgan c = BL = BM, ě, j, g, a, LP = MQ miqdorlarni topish mumkin.

Serpantinalar avtomobil yo‘llarini adir va tog‘li joylarda qurish- da qo‘llaniladi. Serpantinalarni bo‘lish maxsus jadvallar bo‘yicha bajariladi.

121- rasm. Serpantinalar.

2 0 6

14.