Gazning zichligi. Gazning issiqlik berish qobiliyati

дт x dx y ey 1 dz
d2c + d2c + f i e dx2 dy2 dz2


(14.11)

DC/dr = AC. (14.12)
Bunda: P £ . = £^. + 5 — + 3 — + э — — substansial hosila;
дт дт x дх y ду 1 dz
д2 д2
_А = + JL_ + JL_ — Laplas operatori.
дх* ду* dz
&х, Эу, — oqim tezligi tashkil etuvchilari, m/s.
(14.11) tenglamaning chap qismini birinchi hadi taqsimlangan modda konsentratsiyasi o'zgarishini ixtiyoriy x, y, z koordinatali
201

qo'zg'almas nuqtasida vaqt r bo‘yicha o‘zgarishini tavsiflaydi; tezlikni tashkil etuvchilar tuslanuvchilar — konsentratsiyaning ko'rsatilgan nuqtadagi oqim harakati hisobiga o'zgarishi; tenglamaning o‘ng qismidagi tuslanuvchilar molekulyar diffuziya ta’sirida konsentratsiya o'zgarishi. (14.11) tenglama umumiy shaklda yozilgan; xususiy hollarda (bir o'lchamli harakat, molekulyar diffuziyaning ishtirokisiz va boshqalar) u o‘ta oddiy ko‘rinishga ega bo'ladi.
Sx= 8 = &г = 0 bo'lganda (14.11) tenglama molekulyar diffuziya differensial tenglamasi (14.3) ga aylanadi.
(14.11) tenglamani mos holda bir xillilik shartlarida integrallasak, konsentratsiya qiymatlarini koordinata va vaqt funksiyalari sifatida beriladi: С = C(x, y, z, r). Biroq bu yechim analitik ko'rinishda juda oddiy hollar uchun olinishi mumkin. Umumiy holda, bir jinsli bo'lmagan tezliklar maydonida (masalan, faza ajralish yuzasi yaqinida oqim harakati holatida) (14.11) tenglamani Nave-Stoks harakat tenglamasi, tezlik maydoni va uzluksizlik tenglamasi bilan birgalikda integrallash lozim, bu murakkab masalaga aylanadi. Shuning uchun konvektiv massa almashinuvining asosiy yo'li (konvektiv issiqlik almashinuvi singari) tajriba yo'li bo'lib, o'xshashlik nazariyasini jalb qilishi lozim. Bunday izlanishlar maqsadi, odatda, tajribadan kriterial bog'lanishlar keltirib chiqarish va massa almashinuv koeffitsiyentini hisoblashdan iborat.
Massa berishda faza ajratuvchi yuzadagi massa oqimi zichligini massa almashinuvi tenglamasi (14.5) va molekulyar diffuziya tenglamasi (14.1) orqali ifodalash mumkin:
/ = /7(C Cm) = -Z?(££)yu. (14.13)