Gazlerdi tazalaw

Лекция 10-11
GAZLERDI TAZALAW


Awırlıq kúshi tásirinde gazlerdi tazalaw

Gaz aralaspalar quramındaǵı qattı yamasa suyıq bólekshelerdi sanaat kóleminde ajıratıwdan maqset hawa pataslıǵın qaytarıw, qımbat baha ónimlerdi ajıratıp alıw yamasa texnologiyaǵa keri tásir etiwshi unamsız, hámde qurılmalardıń buzuluwına alıp keliwshı zatlardı shıǵarıp taslaw.

Ximiya hám azıq – awqat sanaatlarınıń tiykarǵı texnalogiyalıq processlerinen biri pataslanǵan gazlerdi tazalaw. Sonıń ushın, túrli jınslı gaz sistemaların ajıratıw ximiyalıq texnologiyanıń áhmiyeti hám eń keń tarqalǵan tiykarǵı processlerden biri.

Sanaat kóleminde shań payda bolıwınıń derekleri: qattı denelerdiń mexanikalıq maydalaw (sozıw, eziw, kesiw, jediriliw hám olardı jetkerip beriw), janılǵılar janıwında (kúl payda bolıwı), puwlardıń kondensaciyalanıw da, hámde gazlerdiń óz-ara ximiyalıq tásiri nátiyjesinde qattı ónimler payda bolıwı processinde.
Ádette shańlar quramında ólshemi 3...100 mkm bolǵan qattı bóleksheler bar boladı. Olar kondensaciyalaniw nátiyjesinde 0,001....1 mkm ólshemlı mayda suyıqlıq tamshıları payda boladı.
Gazlerdiń tómendegi tazalaw usılları belgili:
1. Awırlıq kúshi tásirinde shóktiriw (gravitaciyaliq tazalaw);
2. Inerciya kúshleri tásirinde shóktiriw, yaǵnıy oraydan qashıwshı kúshler;
3. Filtrlew;
4. Suyıqlıq penen juwıp tazalaw;
5. Elektrostatikalıq kúshler tásirinde shóktiriw (elektr maydanı tásirinde).
Birinshi eki usılda, yaǵnıy awırlıq hám oraydan qashıwshı kúshler tásirinde tazalaw nátiyjesinde iri bólekshelerdi, qalǵan usıllarda bolsa – 20 mkm hám onnan ólshemi kishi bolǵan bólekshelerdi ajıratıp alıw múmkin. Hámme waqıt bir gaz tazalaw qurılmasında gazlerdi kerekli joqarı dárejede tazalap bolmaydı. Sonıń ushın, ámelde eki hám kóp basqıshlı tazalaw qurılmaları qollanıladı. Gazdi tazalaw dárejesi  tómendegi teńlemeden anıqlanadı:
(3.67)
bul jerde G₁ hám G₂ – baslanǵısh hám tazalanǵan gazdegi qattı bóleksheler massası, kg/saat; V₁ hám V₂ – baslanǵısh hám tazalanǵan gazler kólemi sarıp bolıwı, m³/saat; х₁ hám х₂ – baslanǵısh hám tazalanǵan gazde qattı bóleksheler koncentraciyası, kg/m³.