Gazlar molekulyar kinetik nazariyasi doir masalalar yechish

Diffuziya. Gazlar, suyuqliklar va qattiq jisimlar molekulalarining harakati.

• 
  Turli moddalar bir biriga tekkizilsa, bir moddaning molekulasi ikkinchi modda molekulasi orasiga kiradi, yani ikki xil modda molekulalarining bir-biriga singishi sodir bo’ladi. Bu hodisaga difuziya deyiladi.
  
• 
  Diffuziya deb bir-biriga chegaradosh bo’lgan ikki modda molekulalarining tartibsiz harakati tufayli o’zaro qo’shilib ketishiga aytiladi. Diffuziya hodisasini gazlarda, suyuqliklarda va qattiq jisimlarda kuzatish mumkin.
  
• 
  Gazlarda diffuziya suyuqliklardagiga qaraganda tez sodir bo’ladi.
  
• 
  Qattiq jisimlardagi moolekulalar orasidagi tortishish kuchi suyuqliklardagiga qaraganda ancha katta bo’lganligi uchun diffuziya hodisasi juda ham sekin kechadi.
  
• 
  Diffuziya jarayonining intensivligi temperature ortgan sari molekulalarining tartibsiz harakat tezliginina ortishi hisobiga ortib boradi.
  
• 
  Molekulalarning o’rtacha erkin yugurish masofasi ikki ketma-ket to’qnashishi orasida molekula bosib o’tgan masofa bo’lib, uning kattaligi moddaning zichligiga bog’liq boladi.
  
• 
  Bosim qancha past bo’lsa, zichlik ham shuncha kichik bo’ladi va molekulalarning erkin yugurish o’rtach masofasi shunch katta bo’ladi.
  
• 
  Moddaning agregat holati to’rt xil bo’ladi: 1) gaz holati; 2) suyuqholat; 3) qattiq holat; 4) plazma holat;
  

Ideal gaz molekulyar-kinetik nazariysining tenglamsi

• 
  Hajm birligidagi molekulalar soni,molekulalar konsentratsiyasi deyiladi.
  
• 
  Molekulalarning to’xtovsiz harakati davomida ularning idish devoir bilan to’qnashishlari tufayli gaz bosimi vujudga keladi.
  
• 
  Ideal gaz – molekulalari orasidagi o’zaro ta’sir kuchlari etiborga olmatdigon darajada kichik bo’lgan gaz.
  
• 
  Ideal gazning bosimi hajm birligidagi molekulaar soni (molekulalar konsentratsiyasi) bilan molekula ilgarlanma harakatining o’rtacha kinetik energiyasi ko’paytmasiga to’g’ri propolsional.
  
• 
  Molekulalar ilgarlanma harakatining o’rtacha kinetik energiyasi faqat gazning absolyut temperaturasiga bog’liq.
  
• 
  Molekulalar konsentratsiyasi:
  
• 
  Zichlik (ρ) deb birligidagi massaga teng bo’lgan kattalikka aytiladi:
  
• 
  Zichligi hajmi va zichligi hajmi bo’lgan suyuqliklar aralashtirilganda aralashmaning zichligi:
  
• 
  Agar aralashmaning hajmi uni tashkil etuvchilari hajmlarining yig’indisiga teng bo’lsa, aralashmadagi moddalarning massa ulushlari:
  

( –aralashmaning umumiy zichligi)

• 
  Bitta molekulaning o’rtacha kinetik energiyasi:
  
• 
  Temperature molekula kinetic energiya olchovidir:
  
• 
  Molekulyar kinetik nazariyaning asosiy tenglamasi:
  

-o’rtacha kvadratik tezlik, -bosim, - konsentratsiya, -bitta molekula massasi, -molekulalar zichligi, V-gaz hajmi.

• 
  Boltsman doimiysi:
  
• 
  Dalton qonuni.Idishda turli xil gazlar aralashmasi bo’lganida ularning umumiy bosimi, har bir gaz alohida boshqalar bo’lmaganida butun idish hajmida hosil qiladigon bosimlarining yig’inmdisiga teng bo’ladi.
  

• 
  Gaz arashmasida har bir gazning alohida hosil qiladigan bosim parsial bosim deyiladi.
  
• 
  Universal gaz doimiysi- :