Gastric cell isolation

2-маъруза Мавзу: Ген концепцияси ҳақида тушунча Якубов Искандар Тахирович доцент 2022 йил

Режа

Режа

• Ген ҳақида тушунча. Аллел ва алтернатви белгилар. Экзон ва интронлар. Ген кластерлари.
• Промотор, ТАТА-блок, САТ-блок, энхансерлар ва сайленсерлар. Узуқ-узуқ ва узлуксиз кодланадиган кетма-кетликлар, Регулятор элементларининг жойлашиши ва ўлчамлари.

Дезоксирибонуклеин кислотаси (ДНК) - бу макромолекула (учта асосийдан бири, қолган иккитаси РНК ва оқсиллар) бўлиб, улар тирик организмларнинг ривожланиши ва ишлаши учун генетик дастурни сақлаш, авлоддан-авлодга узатиш ва амалга оширишни таъминлайди. ДНК ҳар хил турдаги РНК ва оқсилларнинг тузилиши ҳақидаги маълумотларни ўз ичига олади.
Эукариотик ҳужайраларда (ҳайвонлар, ўсимликлар ва замбуруғлар) ДНК хромосомалар таркибида ҳужайранинг ядросида, шунингдек баъзи органеллалар да (митохондрия ва пластидлар) учрайди.
Прокариот организмлар ҳужайралари-да (бактериялар ва архейлар), думалоқ ёки чизиқли ДНК молекуласи, деб аталувчи нуклеоид, ички томондан ҳужайра мембранасига бириктирилади.
Улар ва паст эукариотлар (масалан, хамиртуруш), шунингдек, плазмидлар деб аталадиган кичик автоном, асосан думалоқ ДНК молекулаларига эга.
ДНКнинг иккита занжирили қўшалоқ спирал ҳосил қилади. Спиралдаги бу занжирлар қарама-қарши томонга йўналтирилган. ДНКнинг турли занжирларида азотли асослар водород боғлари билан ўзаро боғланган. Аденин ҳар доим тимин билан, цитозин эса гуанин билан бирикади. Бунга комплементарлик қоидаси дейилади.
Бир -бирини тўлдириш қоидаси:
А – Т Г - C.
Масалан, бизга кетма -кетликдаги ДНК занжири берилган бўлса
3’- АТГТCCТАГCТГCТCГ – 5’,
кейин иккинчи занжир унга қўшимча бўлади ва қарама-қарши томонга йўналтирилади-5’-учидан 3’-охиригача:
5’ - ТАCАГГАТCГАCГАГC – 3’.