Garasha qishlog’idagi ekologik muammolar! 1-Ekin maydonlarining shudgor qilinishining ekologik oqibatlari 2-global iqlim o’zgarishi fasllarga xos bo’lmagan ob havoning kuzatilishi 3-bahorgi sel toshqinlari do’l LI yomg’irlar
Garasha qishlog’idagi ekologik muammolar! 1-Ekin maydonlarining shudgor qilinishining ekologik oqibatlari 2-global iqlim o’zgarishi fasllarga xos bo’lmagan ob havoning kuzatilishi 3-bahorgi sel toshqinlari do’l li yomg’irlar
Qishloq asosiy yer maydoni air –adir do’nglik va yaylovlardan iborat.Asosiy o’simlik va hayvonot dunyosi ana shu Yerlarda tarqalgan.Bularga yovvoyi quyon ,sariq yumronqoziq,ko'lvor ilon,qora ilon bedana ,qo’shoyoq,toshbaqa,
Kaltakesak,so'fito'rg’ay,chayon,qoraqurt,buzoqbosh kabi hayvonlarni uchratishimiz mumkin bo'ladi.O'simlik turlaridan oqquray,yantoq,shirach,shuvoq ,yovvoyi pidina(yalpiz),bo’tako’z,kakra,lola va boshqa turdagi o’simliklarni ko’rishimiz mumkin.Ushbu o’simlik va hayvon turlarning ko’pchiligi
qizil kitobga kiritilgan.Bularga:shirach,lola kabi o’simliklarni isiriq ,dalachoy,kovul zupturum kiyiko’t kabi o’simliklarni misol qilib keltirishimiz mumkin. Ushbu yer maydonlarining meyoridan ortiq buzilishi ekologiyaga jiddiy zarar yetkazmoqda; 1-Bo’z yerlarning buzilishi 2-shu yerda mavjuda o’simliklarning vegetatsiya davri
tugamasdan nobud bo’lishi 3-mavjud hayvon turlarning nobud bo’lishi yashash makonlarining buzilishi 4-sudralib yuruvchilar qushlar yerda in uya qurib yashovchilarning uysiz qolishi Buzulgan yer maydonlarining qaytadan tiklanishiga kamida 40yil vaqt ketar ekan.Bundan tashqari qushlar hayvonlar uchun ozuqaning kamayishiga
sabab bo’ladi! Tabiiy yer maydonlaridan oqilona foydalanish esa turlar sonining kamaymasligini taminlab beradi.Yikning quruq jrlishi esa ko‘pgina xayvonlar uchun ozuqaning yetshmasligini keltrib chqaradi.
Qishlog’imizda faslga xos bo’lmagan ob-havoning kuzatilishini ekologik muammo deb xisoblayman.Buni global ekologik muammo qatoriga kiritiwimiz mumkin bo'ladi.Mintaqaga xos bo’lmagan ob havoning kuzatilishi.Masalan arbistonda qor yog’ganligi yoki oxirgi yillarda shimolda muzliklarning erib borayotganligini aytishimiz mumkin.Qishlog’imizda yog’ngarchilikning o’z vaqtida bo’lmasligi yoki keraksz vaqtida sovuq yoki issiq ob havoning kuzatilishi! Ushbu ekologik muammoning zararli tomonlari: 1-Sovuq yoki qor ta’siri;Qishloqda ayni mevali daraxtlar gullagan hayvonot dunyosi uyg’ongan mart,aprel oylarida qor ,kuchli do’lli jalalarni yog’ishi yoki xavoning keskin sovub ketishi flora va fauna dunyosiga jiddiy zarar yetkazadi O’simliklarni sovuq urishi daraxtlarining gulini kutak mev alarni barglarini to’kilishiga olib keladi 2-yog’in miqdorining kam bo’lishi ekologiyaga ta’siri:Qishloqda asosiy ekin maydoni lalmi yerlar
Bo’lganligi sababli yillik hosil miqdori bahorgi yomg’irlar miqdoriga bog’liq bo’ladi.Masalan bug’doy, arpa maxsar beda no’xat o’simliklarni aytishimiz mumkin .Ayni urug’ni unib chqishi ekin maysasinining ko'tarilishi yomg’ir bilan bog’liq.pishib yetilishidan oldingi bo’ledigan yoz boshidagi yomg’irlar ekinlarning bot olishi shira tushishi qorakuya kul kabi kasalliklarni keltrib chqaradi. 3-bahor do’lli jalalarni ta’siri bunda daraxtlar endi gullagan yoki gul qaytargan vaqtida ularni to’kilishiga hosilni keskin kamayishiga xattoki butunlay yo’qolishiga olib keladi.Bundan tashqari ortiqcha yomg’irdan keyin bo'ladigan issiq shudgorlangan yerlarni
Haddan ortiq qotib ketishi qadalgan urug’larning unmay qoloshiga olib keladi. Bulaning xammasi global iqlim o’zgarishi bilan bog’liq deb aytaolamiz!Mintaqa xududga xos bo'lmagan iqlimning kuzatilishi turli xil noqulay oqibatlarga sabab bo’lmoqda Bularga asosiy sabab; -tabiatga yomon munosabatda bo’layotganimiz -ekalogiyaga ongli ravishda jiddiy zarar yetkazayotganligimiz -o'rmonlarning xaddan oshiq kesilishi -atmosferaga ko’p miqdorda zararli gazlarning chiqarilishi -yer biostrukturasini buzilishi
-dunyo okeani suvining ifloslanishi -ximikat moddalarninv qo’llanishi -barcha ishlab chiqarkan korxona zavodlardan chqyotganda chqindilar -ko'plab ekinlarning ochilishi xisobiga yer strukturasi o’zgarib ketishi Ekalogiyani asrab qolishi uchun butunjahon aholisi chqindisiz texnalogiyaga o’tishi -tabiatning flora va fauna dunyosiga do'stona munosabatda bo’lishi kerak -turlarning yo’qolishi oziq zanjirining uzilib qoasligi uchun xamma birdek kurashishi -tabiatdagi tabiiy muvozanatni buzmaslik!!!!!
Bahorgi do’lli yomg’irlar shiddatli jalalar Qishloqda sel toshqinlarini keltirib chiqardi. Ushbu toshqinlar qishloq ekologiyasiga zarar yetkazmasdan qilmaydi 1-yernjng unumdor qatlamining yuvilib ketishiga 2-transport yo’llarining buzulishiga jarliklarning xosil bo’lishiga 3-sel bo’lgan hududlarda tiriklikning nobud bo’lishiga sabab bo’ladi ! E’TIBORINGIZ UCHUN RAXMAT! Tayyorladi:USMANOV JASURBEK!!!