Gap va uning turlari

4. Inkor munosabatli bog’langan qo’shma gaplar. Bunday gaplar qismlari 

o’zaro na inkor yuklamasi orqali bog’lanadi: Na suv bor, na biron emish qolibdi. 

Bog’lovchisiz qo’shma gaplar 

Maxsus bog’lovchi vositalarsiz asosan ohang yordamida birikkan sodda 

gaplardan tuzilgan qo’shma gaplar bog’lovchisiz qo’shma gaplar deyiladi: Ko’p 

so’zning ozi yaxshi, oz so’zning o’zi yaxshi.  

Bunday qo’shma gap qismlari ohangdan tashqari ayrim so’zlarning 

takrorlanishi, gap qurilishi, umumiy bo’laklar vositasida birikadi: Kech kirdi: 

tevarak-atrofga qorong’ilik tusha boshladi. Bu qo’shma gapdagi sodda gaplar 

o’zaro faqat ohang yordamida bog’langan, ularning o’rnini almashtirib bo’lmaydi. 

Bog’lovchisiz qo’shma gaplar quyidagi turlarga bo’linadi: 

1. Bog’langan qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap: 

Tig’ yarasi tuzaladi, til yarasi tuzalmaydi. 

2. Ergashgan qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap: 

Hamal kirdi – ekinga amal kirdi. (payt). Qor yog’di – don          yog’di. 

(o’xshatish). 

3. Bog’lovchili qo’shma gapga sinonim bo’lgan bog’lovchisiz qo’shma gap: 

Xushxabar olib keldim: garnizon yanchildi. (Sh).