G‘altakning induktivligini aniqlash

Farg’ona shahar FARPI

Energetika fakulteti

64-20 guruh talabasi Saidov

Shuhratbekning fizika fanidan

XISOBOTI

G‘ALTAKNING INDUKTIVLIGINI ANIQLASH

Kerakli asboblar

Kichik transformator, to‘g‘rilagich, aktiv qarshiliklarni o‘lchash uchun ommetr yoki avometr, 100 mAli o‘zgaruvchan tok milliampermetri, voltmetr.

Ishni bajarish tartibi.

1. 3- rasmdagidek elektr zanjirini yig‘ing.

2. Transformator o‘ramlarining aktiv qarshiligini ommetr bilan o‘lchang.

3. 220 V li o‘zgaruvchan tok tarmog‘iga ulangan «Latr» deb ataluvchi avtotransformator yordamida siz kuchlanishni 10, 15, 20 V qiymatlari tanlab olib, bu kuchlanishlar berilganda g‘altakdan o‘tayotgan toklarni am’ermetrdan jadvalga yozib olasiz. So‘ngra g‘altakning to‘la qarshiligini Om qonunidan qo‘yasiz.

Bunda siz g‘altakning to‘la qarshiligini kuchlanishga bog‘liq bo‘lmagan o‘zgarmas kattalik ekanligini aniqlagandan keyin induktivlikni (6) ishchi formula bilan hisoblaymiz.

№	U	I	Z	L	L			W
1 2 3
O‘rt.qiy.	X	X	X			X		X

4. O‘lchash natijalarini yozish uchun quyidagi jadvalni chizing.

5. G‘altakni temir o‘zagini olib qo‘yib ham yuqorida ko‘rsatilgandek, (6) formula bilan induktivlikni aniqlaymiz va o‘zakli va o‘zaksiz g‘altaklarning induktivligini solishtirib temir o‘zak induktivligi  marta oshganini aniqlaymiz,  -temir o‘zakning magnit singdiruvchanligi:

L₀ – o‘zaksiz g‘altakning induktivligi, L – o‘zakli g‘altakning induktivligi

6. G‘altakning induktivligi aniqlangandan keyin undan o‘tayotgan tokni o‘lchab, g‘altak hosil qilgan magnit maydon energiyasi formula bilan hisoblanadi.

Ushbu ishdagi xatolikni 1- mavzu asosida topish mumkin. Bunda nisbiy xatolik δ=(∆L_o‘rt.:L_o‘rt.)∙100% ifoda orqali aniqlanadi.