Galloidlar, oksidlar va gidrooksidlar, sulfat

Oksidlar va gidrooksidlar: gematit, kvars, korund, magnetit, limonit 

 

  Gematit  Fe

2

O

3

(temir  yaltirog’i)  – 

Kristall  shaklining  tablitkasimon  shakli  yaxshi 

rivojlangan, shuningdek yaxlit mustaxkam slanetssimon massali; qattiqligi - 5,5 – 6,5; zichligi - 

4,9 –5,3 g/sm

3

; rangi-ko’mirdek qora, chegarasi olchadek qizil; yaltiroqligi-yarim metall; ulanish 

tekisligi–yo’q;  qizil  donalaridan  oson  ajratish  mumkin.  Oksidlanish  sharoitlaridagi  turli  tipdagi 

konlar uchraydi.Temir rudasi sifatida ishlatiladi. 

 

Kvarts-SiO

2

–  ko’p  tarqalgan  va  yaxshi  o’rganilgan  minerallardan  biri  bo’lib,  jins 

hosil  qiluvchi  minerallarning  12  %  ga  yaqinini  tashkil  etadi.  Kristall  shakllari  cho’zinchoq; 

prizmatik,  kvarts  kristall  hamda  yashirin  kristall  ko’rinishda  uchraydi.  Qattiqligi  7,  zichligi 

2,63  g/sm

3

,  ranggi  xar  xil,  lekin  asosan  rangsiz,  sutdek  oq,  kulrang  ko’rinishlarda  uchraydi. 

Yaltiroqligi kristallning qirralaridan shishasimon, sinish yuzalarida yog’dek, ulanish tekisligi 

uchramaydi  yoki  juda  nomukammal.  Sinish  yuzasi  chig’anoqsimon.  Kvartsning  qo’yidagi 

xillari  mavjud:  tog’  xrustali  rangsiz,  shaffof;  ametist  –  siyoh  rang;  rauxtopaz  –  tutunsimon, 

kulrang yoki qo’ng’ir; morion–qora; sitri–oltin rang yoki limondek – sariq. 

---

Kvartsning to’rtta yashirin kristalli turlari mavjud: 

1.

 

Xaltsedon 

2.

 

Agatlar va anikslar 

3.

 

Yashmalar 

4.

 

Kremen 

Kvars  turli  tog’  jinslari  tarkibida  va  kelib  chiqish  sharoitlari  juda  ko’p.  Kvarslar  texnik 

maqsadlarda metallurgiyada shisha va farfor sanoatida issiqlikka  .