IV a’ germanlarda mu’lklik ten’sizlik ku’sheyip ja’ma’a’tlar bay ha’m kambag’allarg’a ajirala baslaydi.Aqsu’yekler,azat adamlar ha’m yarim azat adamlar qatlamlari qa’liplesedi.
Konung – qa’wim baslig’i,aqsu’yeklerdin’ joqari wa’kili,norman qa’wimlerine a’skeriy jol basshi. A’skeriy oljanin’ u’lken bo’legi áskeriy jol basshig’a tiyisli bolg’an,sebebi ol o’zinin’ a’skeriy bo’limindegi jawingerlerdi at,qural,u’y,awqat penen ta’miynlegen. German qa’wimleri IV-V a’ qa’wim awqamlarina birlese baslaydi.Alemann,got,frank qa’wim awqamlari birneshe ju’z min’ adamnan ibarat edi. Joqarı organ esaplanǵan xalıq jıyınlarınıń abırayı áste aqırın tómenlep endi áskeriy jolbasshılardıń abırayı artqan.
Xristian dini tarqala baslawi na’tiyjesinde – germanlardin’ ja’miyetlik rawajlaniwi ja’nede tezlesken. V a’ basinda Pireney yarim atawi ha’m Galliyanin’ bir bo’liminde (Ispaniyada) birinshi varvarlar mamleketi Vestgot korolligi payda boldi. Vandallar – Arqa Afrikada, ostgotlar – Italiyada, frankler – Galliyada, angl-saksler – Britaniyada o’z mamleketin du’zdi.
Tema 2: Frankler mamleketi
Ullı kóshiwler baslanıwına shekem Frankler Reyn dáryasiniń tómengi aǵısinda jasaǵan. Olar Rim-gallar m jaqsi qońsishiliq baylanista edi. Olarda qáwim jolbasshıları áskeriy iste batırlıq kórsetken adamlardan saylap qoyılǵan. Franklerdin’ sirtqi kórinisi basqa german qáwimlerinen ajiralip turǵan. Frankler tawardan kiyim tigip, saqallarin alip júrgen. Olarda tek korol shańaraǵı aǵzalarina ǵana uzın shash qoyip júriw múmkin edi.Batis Rim imperiyasi qulaǵan soń (476-j) Galliyada Egidiy knyazliq dúzedi. Merovińler sárdári Xlodvig 486-j Arqa Galliyani basip aldi hám Frankler mamleketine tiykar saldi. Frankler dúzgen mamleket dáslep dinaciyalar ati menen ataladi. X ásirden Parij átirapindaǵı walayat Il de Frans mamleket atina tiykar boladi hám ol Fransiya dep atala baslaydi.
Xlodvig varvarlardan birinshi bolip xristianliqti qabil etti. Xlodvigtiń xristianliqqa ótiwi oǵan gall episkoplıǵı qollawin táminledi. Franklerdin’ kópshiligi Xlodvigtiń bul qararin qollap-quwatlamaǵan, biraq olar óz húkimdarinan qoriqqan.
Jergilikli xaliqtiń tiykarǵi bólegin rim-gallar quraǵan.Frankler mamleketinde de tiykarǵı jumısshi kúshi tutqınlar ha’m kolonlar edi. Luara dáryasiniń arqasindaǵı germanlar uzaq jillar uriw jámááti du’ziminde jasadi. Mamleket qublasidaǵı - gallar bolsa san jag’inan german qáwimlerinen de ko’p edi. Xlodvig áwládlari hákimyatti bekkemlew ushin korollar ayriqsha xizmetler ushin adamlarǵa - jer múlkler yaǵniy benefitsiylar bergen. Usi tárizde feodallar taypasi payda boldi.Olardıń jerlerinde VI á aqırınan baslap qullar,kolonlardan tısqarı óz erkinligin joǵaltqan franklerde islegen. Nátiyjede feodallar hám ǵarezli diyqanlar degen qatlamlar júzege keldi.
Do'stlaringiz bilan baham: |