Gafurova cubase docx

Nazorat savollari:
1. Cubase 5 dasturini o‘rnatish uchun kompyuterga qanday
minimal talablar bor?
2. ASIO drayver nima?
3. Qanday ASIO drayverlarni bilasiz?
4. Cubase loyihasining fayllari qanday kengayishga ega?
5. Menyuning qaysi 
punktida Cubase dasturining audio
interfeysini sozlovchi darcha chaqiriladi?
Mustaqil mashg’ulot uchun topshiriqlar:
1. Bugungi kunda Cubase dasturining nechta versiyasi mavjud?
2. Dasturning turli versiyalari o‘rtasidagi farqni o‘rganing.
3. DAW nima?
4. Eng ommalashgan DAWlar o‘rtasidagi farqlarni mustaqil
o‘rganing.
Foydalanish uchun adabiyotlar:
1. Rick Clark. Mixing, Recording, and Producing Techniques of the Pros,
Second Edition, 2010. – 400 pages.
2.
Петелин
Р
.
Ю
., 
Петелин
Ю
.
В
. 
Музыкальный
компьютер
. 
Секреты
мастерства
. 
Издание
второе
, 
переработанное
и
дополненное
. –
Спб
.: 
БХВ
-
Петербург
, 
Арлит
, 2003. – 688 
с
.
3.
Тим
Кинтцель
. 
Руководство
программиста
по
работе
со
звуком
.
ДМК
, 2000 
г
.
4.
Ш
.
А
.
Гафурова
. 
Компьютерные
музыкальные
технологии
Т
., 2007 
г
.

---

10
1.2. ASOSIY USKUNALAR
Cubase 5 da bajarilayotgan proektning asosiy oynasi quyidagi
ko‘rinishga ega:
Cubase 5 dagi loyihaning oynasi juda ko‘p vazifalarni bajaradi. Unda
aynan shu loyihaga sozlangan dasturiy va apparatli qurilmlarning
zahiralari ishga tushirilgandir. Shu bilan birga
Cubase dasturida bir
vaqtning o‘zida bir nechta loyihalar bilan ishlash mumkin.
Oynaning yuqori qismida uskunalar paneli joylashgan bo‘lib, unda
transport panelining vazifalarini qisman bajaruvchi, loyihani yozish va
yangrashini boshqaruvchi tugmalar ham joylashgan.
Loyiha oynasining qolgan qismi uch qismga ajratilgan. Rasmda
keltirilgan loyihada xali birorta ham trek joylashtirilmagan. Agarda hech
bo‘lmasa bitta trek yaratilsa, uholda o‘rta qismda treklar ro‘yhati
joylashadi (Track list).

---

11
Mazkur ro‘yhatda avtomatizatsiyani o‘z ichiga olgan treklar va trek
ostilarning maydonlari usta-ust joylashadi. Maydonlarda treklarning
atributlari va asosiy parametrlari bilan ishlash mumkin.
Treklar ro‘yhatining pastki qismida axborot satri joylashgan bo‘lib,
unda tovushli ma’lumotlarning formati hamda loyiha tovushli fayllari
davomiyligining maksimal yig‘indisi aks etadi.
Oxirgi keltirilgan parametr loyiha papkasi joylashgan diskda qancha
bo‘sh joy borligidan kelib chiqqan holda hisoblanadi.
Treklar
ro‘yxatidan
chapda
trek
instpektori
(Inspector) paneli joylashgan.
Mazkur
panelda
tanlangan
trek
parametrlarini
muharrirlash
mumkin.
Inspektor
panelini
uskunalar
panelining
tugmasi yordamida berkitish yoki aks ettirish
mumkin. Treklar ro‘yxatidan o‘ng tomondagi maydonda
treklar grafik ko‘rinishda aks etadi va u treklar sektsiyasi

---

12
deb nomlanadi. Bitta trekda bitta cholg‘uning partiyasini joylashtirish
qabul qilingan.
Treklar sektsiyasidagi gorizontal chiziq vaqt o‘qini bildiradi va
sektsiyaning
chap
chegarasidan
boshlanadi.
Treklar
sektsiyasining
yuqorisida vaqt shkalasi (Ruler) joylashgan.
U nafaqat vaqt ko‘rsatishkichlarini aks ettirish uchun, balki
lokatorlarning joylashuvini va joriy pozitsiya ko‘rsatkichini boshqarish
uchun ham xizmat qiladi.
Uskunalar panelidagi elementlar tarkibini o‘zgartirish mumkin.
Uskunalar panelining kontekstli menyusida elementlar guruhlarini tanlash
mumkin:
·
Constrain Delay Compensation -
tugmasi (yoqish/o‘chirish), ishlov
berilayotgan signalga plaginlar tomonidan kiritiluvchi kechikishning
kompensatsiyasi rejimi;
·
Performance Meter – protsessor va disk tizimini yuklash indikatori;
·
View Switches –
loyiha oynasi turli elementlarini aks
ettirishni boshqarish va boshqa oynalarni ochishga mo‘ljallangan
tugmalar to‘plami;
·
Automation Mode – avtomatizatsiyani yozish rejimini boshqarish;
·
Locators – chap yoki o‘ng lokator pozitsiyasiga tezkor o‘tish va
lokatorlar koordinadinatalariga ega bo‘lgan matnli maydonlar;
·
Transport Buttons -
tugmalar to‘plami;
·
Time Display – loyihaning joriy pozitsiyasi raqamli ko‘rinishda aks
etuvchi maydon;
·
Markers – o‘nta markerdan ixtiyoriy bittasiga tezkor o‘tish uchun
tugmalar to‘plami;
·
Tool Buttons -
tugmalar to‘plami;
·
Nudge Palette –
tanlangan ob’ektning siljishi va uning
o‘lchamlarini o‘zgartirish uchun tugmalar to‘plami;
·
Autoscroll-
avtomatik siljitish rejimini boshqarish uchun
tugmalar;

---

13
·
Snap/Quantize – boshqaruv elementlari to‘plami.
·
Snap to Zero Crossing -
tugmasi audioxabarlar chegaralarini
signalogramma nolinchi darajani kesib o‘tayotgan joylarga bog‘lash
rejimini yoqishga xizmat qiladi;
·
Color Menu – joriy ob’ektning rangini tanlash menyusini ochish
maydoni.
Uskunalar panelining kontekstli menyusi yana quyidagi buyruqlarni
ham o‘z ichiga olgan:
·
Show ALL – hamma elementlar guruhlarini ko‘rsatish;
·
Default – umolchanie bo‘yicha aks etuvchi guruhlar tarkibi.