G. S. Tursinbayeva, G. M. Duschanova, J. S. Sadinov

45-rasm. Bir pallali о‘simliklarning urug‘ning о‘sish sxemasi:
a – boshoqdoshlar vakillari urug‘ining о‘sish sxemasi; b – piyoz urug‘ining о‘sish 
sxemasi. Shartli belgilar: AI – asosiy ildiz, G – gaustoriya, D – doncha, YOI – yon 
ildiz, I – ildiz, K – kurtak, Klp – koleoptil, Klr – koleoriza, Urp – urug‘pallacha, 
Uprn – urug‘pallabarg novi, Uprp – urug‘pallabarg plastinkasi, UQ – urug‘ qobig‘i, 
End – endosperm, Ep – epiblast, QI – qо‘shimcha ildiz. 
D 
Urp 
Klp 
I 
Klp 
Ep 
2 chi barg 
1 chi barg 
D 
I 
Klp 
Klр 
D 
Klp 
QI 
Klр 
D 
D 
QI 
Klр 
Ep 
А 
Uprp 
UQ 
End 
G 
K 
YOI 
AI 
Urpn 
B 
100

---

Urp 
Epk 
QI 
YO
I 
AI 
Epk 
Epk 
Tb 
QI 
YO
I 
AI 
Urp 
46-rasm. Ikki pallali о‘simliklarning urug‘palla bargning о‘sish sxemasi: 
a – yer osti о‘sish sxemasi; b – yer ustki о‘sish sxemasi. Shartli belgilar: AI – 
asosiy ildiz, YOI – yon ildiz, Tb – tangachasimon barg, Urp – urug‘palla 
barg, Epk – epikotil, QI – qо‘shimcha ildiz. 
А 
B 
101

---

Shunday qilib maysalarning asosiy vegetativ organi bо‘lgan – ildiz 
va poyalar tizimi shakllanadi, maysaning keyingi о‘sish uchki apikal 
meristema hisobiga bо‘ladi.
Shunday qilib, murtak kurtagidan asosiy novda shakllanadi. U 
novdani bо‘yiga о‘sishini ta’minlaydigan ustki kurtakdan iborat. 
Bо‘g‘im – barg joylashadigan qism, bо‘g‘imoralig‘i – poyaning ikki 
bо‘g‘imi orasidagi joy hisoblanadi. Urug‘pallabarg ustida joylashgan 
birinchi bо‘g‘imoralig‘ini epikotil deyiladi. Barg qо‘ltig‘i degenda, 
barg va poya orasidagi burchak tushuniladi, ulardan oraligi yoki yon 
kurtaklar va ulardan nihoyat yon novdalar shakllanadi. 
102

---