G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet84/203
Sana19.05.2023
Hajmi6,42 Mb.
#941315
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   203
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

8.17-rasm.Burchak o`lchash 
sxemasi 


122 
Takror o’lchash usuli. Bunda gorizontal burchak vertikal doiraning bir 
holatida takroriy teodolit bilan (
n)
marta o’lchanadi. Masalan, 8.17-rasmda (ABC) 
burchagini o’lchash kerak deylik. Bu burchak ketma-ket bir nechta marta takror 
o’lchanishi mumkin.
a) B nuqtaga teodolit, (A) va (C) nuqtalarga vexalar o’rnatiladi. Teodolit 
ishlaydigan holatga keltirilgach alidada birinchi vernyerning nol shtixi gorizontal 
doira limbining nol shtrixiga to’g’rilanadi va alidada shu holatda mahkamlanadi. 
Limb o’z o’qi atrofida aylantirilib, qarash trubasi (
A)
nuqtadagi vexa tubiga 
vizirlangach, limb mahkamlab qo’yiladi. Gorizontal doiraning ikkala vernyeridan 
sanoqlar olinib, jurnalning to’r va beshinchi ustunlariga, (
A)
nuqta qarshisiga 
yoziladi (8.2-jadval) bu sanoq 0
o
0’ ga yaqin bo’lishi kerak;
 
b) alidadaning mahkamlash vinti burab bo’shatiladi, alidada soat strelkasi 
yo’nalishida ravon aylantirilib, qarash trubasi (
C)
nuqtadagi vexa tubiga vizirlanadi. 
Ikkala vernyerdan sanoqlar olinib, jurnalga yoziladi. Misolimizda bu sanoqlarning 
o’rtachasi 43
o
15’ bo’lib, burchakning taxminiy qiymati hisoblanadi va hisoblash 
ishlarida e`tiborga olinmaydi.
Burchakni takror o’lchashning birinchisi shu tarzda amalga oshiriladi, keyin 
takror o’lchashning ikkinchisiga o’tiladi; 
c) burchakni qayta o’lchashda alidada mahkamlangan, limb bo’shatilgan 
bo’lishi kerak. Limb alidada bilan birgalikda soat strelkasi yo’nalishida aylantirilib, 
qarash trubasi (
A)
nuqtadagi vexaga vizirlanadi. Bunda vernyerlardan sanoq 
olinmaydi;
d) limb mahkamlanib, alidada bo’shatiladi vas oat strelkasi yo’nalishida 
aylantirilib, qarash trubasi (
C)
nuqtaga vizirlanadi. Bunda ham vernyerlardan sanoq 
olinmaydi. Burchakni takror o’lchashning uchinchisida: 
e) har bir takroriy o’lchashdagi kabi, bu o’lchash ham qarash trubasini (
C)
nuqtadagi vexaga vizirlash bilan tamomlanadi. Qarash trubasi (
A)
nuqtaga oxirgi 
marta vizirlanganda ikkala vernyerdan ham sanoqlar olinib, jurnalning to’rtinchi va 
beshinchi ustunlariga, (
A
)nuqta qarshisiga yoziladi. Misolimizda qarash trubasi (
A) 
nuqtaga vizirlanib, vernyerlardan olingan o’rtacha sanoq 0
o
0`, 15``; (
C)
nuqtaga 


123 
oxirgi marta vizirlanib olingan o’rtacha sanoq esa 129
o
40`15”. Bu – burchakni uch 
marta o’lchash natijasidir.
f) (C) nuqtaga qarab olingan o’rtacha sanoqdan (A) nuqtaga qarab olingan 
sanoqni ayirib, burchakning (
n) 
marta o’lchanganda giqiymatini topamiz. Bu qiymat 
burchakning takroriy o’lchash soniga bo’linsa, burchak qiymati kelib chiqadi. 
Misolimizda burchak o’lchashning takrorlanish soni 3; o’lchangan burchak qiymati 
129°40`
3
= 43°13`20".
 
8.2-jadval 

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   80   81   82   83   84   85   86   87   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish