G. S. K u t u m o V a I. I. I n o g a m o V g e o d e z I ya va m a r k s h e y d e r L i k I s h I


-rasm. Shtativlar orasida uzunlik o`lchash



Download 6,42 Mb.
Pdf ko'rish
bet56/203
Sana19.05.2023
Hajmi6,42 Mb.
#941315
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   203
Bog'liq
O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi

7.2-rasm. Shtativlar orasida uzunlik o`lchash 


81 
Masofani o’lchaydigan po’lat lenta normal uzunlikdagi lentadan uzunroq yoki 
kaltaroq bo’lishi mumkin. Bu farq po’lat lentaning xatosi deyiladi.
Agar lentaning uzunligi 
(l
0
) bilan, tekshirilayotgan po’lat lentaning 
uzunligini 
( l
) bilan ifodalasak, lentaning xatosi quyidagicha bo’ladi: 
∆l = l − l
0
(7.1)
Po’lat lentani komporirlash uchun kiritiladigan tuzatish quyidagi formula 
bo’yicha hisoblab chiqiladi: 
∆D
k
=
D
l
∆l (7.2)
bu yerda: D-joyda o’lchangan masofa. Masofani o’lchashda, odatda, 2mm dan katta 
xato e’tiborga olinadi. 
Po’lat lentani komporirlash vaqtidagi havoning temperaturasi bu lenta bilan 
masofani o’lchash paytidagi havo temperaturasidan farq qilsa, o’lchab topilgan 
masofaga tuzatish kiritiladi. Temperaturaning o’zgarishiga qarab kiritiladigan 
tuzatish quyidagi formula bo’yicha topiladi: 
∆D
t
= Dα(t
o’lch
− t
komp
) (7.3)
bu yerda α- po’latning issiqlik ta’siridan kengyish koeffitsiyenti bo’lib, 0.0000125 
ga teng; 
t
o’lch
-masofani o’lchash vaqtidagi temperatura 
t
komp
-lentani komporirlash vaqtidagi temperatura 
Misol: D=315.85m; t
komp
-+10
°
; t
o’lch
-+32
°
∆D
t
= 0.0000125 × 375.85(32 − 10) = 0.0047 × 22 = +0.01034 ≈ +0.1m
Misoldan ko’rinishicha, temperatura farqi katta bo’lganda ham masofaga 
kiritiladigan tuzatish juda kichik, ya’ni o’lchangan masofaning taxminan
1
3750
xissasiga teng bo’lar ekan. Agar temperatura farqi 15
°
bo’lsa, tuzatish 
1
6000
ga teng 
bo’ladi. Umuman lentani taqqoslash vaqtidagi temperatura bilan masofani o’lchash 
paytidagi temperatura farqi 
±8°
dan katta bo’lsa e’tiborga olinadi. 

Download 6,42 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   203




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish