G. N. Najmiddinova O’. U. Qurbonova

ikkinci  bosqich  scuola  mediaga  o`rta  ta‘limga  o`tadilar.  Imtihonda  nafaqat 
o`quvchi,  balki  o`qituvchining  salohiyati  ham  tekshiriladi.  Ya‘ni,  o`quvchi 
ustozidan  olgan  bilimni  qanchalik  egallaganini  ko`rsata  olishi  kerak.  Test 
savollarida  matematika  va  mantiq  fanini  o`zlashtirish  darajasi  tekshiriladi. 
Boshlang`ich  ta‘limni  tugatgach,  birinchi  bosqich  imtihonini  topshirgan 
o`quvchiga  maxsus  guvohnoma  beriladi.  Bu  hujjat  ta‘limning  ikkinchi  bosqichiga 
o`tish huquqini  beradi. 
Italiya  ta‘lim  tizimi  boshqaruvida  asosiy  e‘tibor  boshlang`ich  ta‘limni  to`g`ri 
tashkil  etishga  qaratilishi  bejiz  emas.  Chunki  aynan  shu  bosqich  keyingi  ta‘lim 
jarayonlarining  samarali  olib  borilishini  ta‘minlaydi.  O`quvchilar  haftada  besh  kun 
30  soat  o`qiydilar.  Har  bir  ta‘lim  bosqichining  oxirida  imtihon  o`tkaziladi.  Baholar 
og`zaki  tartibda  ―juda  yaxshi‖,  ―durus‖  va  ―past‖  darajalarda  baholanadi.  Italiyada 
birinchi  besh  yillikda  ya‘ni  ikki  bosqichni  tugatganidan  so`ng  yozuvga  oid  va 
og`zaki  imtihon  olinadi.  Uning  natijasiga  qarab  oquvchilarga  shahodatnoma 
majburiy  beriladi  va  ular  o`rta  maktabga  o`tadilar.  Qayerda  o`qishlaridan  qat‘iy 
nazar,  ta‘lim  14  yil.  Italiyada  o`quvchilar  bu  bosqichda  italyan  tili,  tarix, 
geografiya,  matematika  va  tabiiy  fanlar,  xorijiy  til,  san‘at,  musiqani  o‘rganishadi. 
So‘ng  yil  oxirida  imtihon  topshiriladi.  Italiyada    o‘quvchilar  imtihonlarda  italyan 
tili,  matematika  va  chet  tilidan  –  yozma,  qolgan  fanlardan  –  og`zaki  imtihon 
topshiradilar. 
Italiyada  litsey tizimi 
Umumiy    maktablardan  keyin  universitatga  kirish  uchun  litseylarda 
tayyorlanishadi.   
Universitetlarga  tayyorlanish  litseylarda  amalga  oshiriladi.   
Litseylarning  uch turi mavjud: 
1.  Klassik 
2.  Texnikaga  oid litseylar   
3.  Tabiiy fanlarga  oid litseylar   

---

 
83 
Litseylar  dasturi  quyidagilarni  o`z  ichiga  oladi.  Italyan adabiyoti,  lotin  tili, 
matematika,  fizika,  tabiiy  fanlar,  falsafa,  tarix.  Bitiruvchilar  topshiradigan 
imtihonlar fransuzlarning 
topshiradigan 
imtihonlariga 
juda 
ham 
o`xshash.   Oliygohga kirish  yetuklik  attestati orqali  qabul qilinadi. 
Klassik  litseyda  oliygohga  kirish  uchun  umumiy  tayyorgarlik  amalga 
oshiriladi  va  bitiruvchilar  har  qanday  fakultetga  o‘qishga  kirishga  haqli.  Italiya 
ta‘lim  tizimida  oliy  o`rta  maktablar  kasbga  yo‘llovchi  o`quv  korxonalar  (texnik 
oliygohlar,  san‘at  maktablari)  va  litseylar  hisoblanadi.  O‘quvchilar  boshlang`ich 
va o`rta ta‘limda  14 + 5 yil  ta‘lim  bilan  19 yil  o`qiydilar.