G. N. Najmiddinova O’. U. Qurbonova

Universitetlar 
(Texnika 
universitetlari, 
texnika 
oliygohlari). 
Ular 
Germaniyada  an‘anaviy  oliygoh  turlari  hisoblanadi.  Ularda  barcha  fanlar  spektrumi 
taklif  etiladi.  Ta‘lim  va  tadqiqotni  birlashtirish  vazifalari  ilgari  suriladi. 
Universitetlarda  ilmiy  ishlarni  himoya qilish  mumkin.   
San’at, musiqa, dinshunoslik va pedagogik oliygohlar.  
San‘at  va  musiqa  oliygohlarida  talabalar  tasviriy,  nafis  va  badiiy  san‘at  yoki 
musiqiy  sohalarda  ta‘lim  oladilar.  Diniy  oliygohlarda  dinshunoslar  tayyorlanadi. 
Pedagogik  oliygohlarda  (  hozirda  faqat  Baden  –  Vyurtemberg,  Zaksen  –  Anhalt, 
Shlezvig  –  Xolshtayn  va  Tyuringen  federal  yerlarida)  boshlang‘ich,  asosiy  va  real 
maktab  o‘qituvchilari  tayyorlanadi,  qisman  maxsus  maktablar  uchun  ham.  Qolgan 
federal  o‘qituvchilar  tayyorlash  universitetlarda,  texnika  universitetlarida,  umumiy 
oliygohlarda  yoki san‘at va musiqa oliygohlarida  amalga  oshiriladi.   
Umumiy oliygohlar. 
Umumiy  oliygohlar  (faqat  Xessen  va  Nordrayn  –  Vestfalen  federal  yerlarida) 
universitetlar,  pedagogik  oliygohlar,  maxsus  oliygohlar  va  qisman  san‘at  va 
musiqa  oliygohlari  tan  oladigan  tadqiqot,  ta‘lim  va  tahsil  vazifalarini 
mujassamlashtiradi.  Ushbu  oliygohlarning  xarakterli  xususiyati,  ularda  ta‘lim 
umumlashtirilgan  holda  amalga  oshiriladi.  Umumiy  oliygohlar  ―Universitet  – 
umumiy  oliygoh‖  deb ham yuritiladi.   
Maxsus oliygohlar va maxsus boshqaruv oliygohlari. 
Maxsus  oliygohlar  va  maxsus  boshqaruv  oliygohlar  amaliyotga  asoslangan  ta‘lim 
yo‘nalishida  kasbiy  ma‘lumotni  taqdim  etish  vazifasini  olgan.  Ularda  asosan  ilmiy 

---

 
65 
bilimlarni  va  metodlarni  yoki  san‘atkorona  sayqallash  qobiliyatini  qo‘llay  bilish 
talab  etiladi.  Ushbu  oliygohlar  asosan  injenerlik,  iqtisodiyot,  ijtimoiy,  qishloq 
xo‘jaligi  va  dizayn  yo‘nalishlarida  o‘qishni  taklif  qiladilar.  Maxsus  oliygohlarda 
mamlakat  va  federal  erlar  jamoatchiligi  boshqaruvi  bo‘yicha  malakali  va  istiqboli 
porloq mutaxassislar tayyorlanadi. 
Oliy  maktabning  tashkiliy  tuzilmasi.  Oliy  o‘quv  yurtlari  (ba‘zi  bir  xususiy, 
ayniqsa,  diniy  oliy  o‘quv  yurtlari,  bundesver  universitetlari,  ixtisoslashtirilgan 
boshqaruvning  oliy  federal  maktabidan  tashqari)  yerlar  vakolatiga  kiradi. 
Federatsiya  va  yerlar  mavjud  o‘quv  yurtlarini  kengaytirish  va  yangilarini  tashkil 
etish  tadbirlarini  rejalashtirish  bo‘yicha  hamkorlik  olib  boradilar.  Kelajakdagi 
vazifalarni  hal  etish  maqsadida  maxsus  federatsiya  va  yerlarning  ta‘lim  sohasini 
rejalashtirish  masalalari  bilan  shug‘ullanadigan  va  ilmiy  tadqiqotlar  olib  borishga 
ko‘maklashadigan  birlashgan  komissiyasi  tashkil  etilgan.  Bu  doirada  federatsiya  va 
yerlar  hamkorlikda  ta‘limning  barcha  sohasida  model  loyihalarga  moddiy  yordam 
ko‘rsatadi.  Oliy  maktab  o‘z-o‘zini  boshqarish  huquqiga  ega. Qonunlar doirasida u 
o‘zining  Nizomiga  asosan  ish  olib  boradi.  Oliy  o‘quv  yurtini  bir  necha  yilga 
saylanadigan  shtatdagi  rektor  yoki  prezident  boshqaradi.  Federal  yerlarning 
ko‘pchiligida,  oliy  o‘quv  yurtlarida  talabalarning  o‘z-o‘zini  boshqarish  tizimi 
mavjud.