G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

 
Munozara reglamentini oʻtkazish tartibi 
1.
Boshlovchi ma’ruza mavzusi va ma’ruzachilarning taqdimotlarini e’lon 
qiladi. 
2.
Ma’ruza 5 minut davom etadi. 
3.
Taqrizchi – 2 minut. 
4.
Raqib – ma’ruza mavzusi boʻyicha fikrlarini 1-3 minut taqdim etadi. 
5.
Jamoaviy muhokama – 5-10 minut.
 
 
Muhokama qilish va xulosalarni shakllantirish uchun savollar 
1. 
Oʻzbekistonda intellektual mulk muhofazasi 
2. Oʻzbekiston intellektual mulk sohasidagi xalqaro hamkorligi 
3. Intellektual mulk ob’yektlarini lisenziyalash 
 
 

---

103 
VII BOB. TEXNOLOGIYALAR VA INNOVATSION 
MAHSULOTLARNI BOZORGA UZATISH USULLARI 
 
7.1. Texnologiyalarni uzatishning nazariy asoslari 
Bozor iqtisodiyotida innovatsiyalarni tizimli taqdim etish uslubiyoti 
xalqaro standartlarga asoslangan, va ularga muvofiq 
innovatsiya 
deganda, 
bozorga kirib kelgan yangi yoki takomillashtirilgan mahsulot, amaliyotda 
qoʻllanilayotgan yangi yoki takomillashtirilgan texnologik jarayon yoki 
ijtimoiy 
xizmatlarga 
boʻlgan 
yangicha 
yondashuv 
koʻrinishidagi 
innovatsiyaviy faoliyat natijasi tushuniladi. Ushbu muammo boʻyicha koʻp 
sonli tadqiqotlar amalga oshirilgan boʻlishiga qaramasdan, bugungi kunda 
innovatsiyaviy faoliyat sohasida yagona, umumiy tarzda qabul qilingan 
terminologiya 
mavjud 
emas. 
Jahon 
amailiyotida 
mamlakatlarning 
innovasiyalarni yaratishi va oʻzlashtirishini Global innovasion indeks (GII) 
koʻrsatib beradi.
18-rasm. Global innovasiya indeksi 
Innovatsiyalar turli shakllarda boʻlishi mumkin, ammo har qanday 
shaklda ham u mahsulot tannarxini kamaytirish yoki bozor talabini 
kengaytirishga yordam qiladi. 

---

104 
Innovatsion faoliyat – yangi ishlanmalarni tashkil etish, shuningdek 
ishlab chiqarish sohasida ularning oʻtkazilishi va amalga oshirilishini 
ta’minlash boʻyicha faoliyatdir. 
Innovatsion faoliyatning asosiy prinsiplari quyidagilardan iborat: 

innovatsion faoliyatning erkinligi; 

innovatsion faoliyatni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashdan teng 
foydalanilishini ta’minlash;

innovatsion faoliyatni davlat tomonidan qoʻllab-quvvatlashning 
oshkoraligi va aniq yoʻnaltirilganligi; 

raqobatni rivojlantirishga koʻmaklashish; 

axborotni erkin almashish; 

innovatsion faoliyat natijasida yaratilgan intellektual mulk obyektlarini 
huquqiy muhofaza qilish; 

fuqarolarning hayoti va sogʻligʻiga, atrof-muhitga zarar yetkazmaslik. 
Innovatsion faoliyat subyektlari quyidagilardan iborat: 

innovatsion faoliyatni amalga oshiruvchi jismoniy shaxslar;

innovatsion faoliyat sohasidagi yagona davlat siyosatini amalga 
oshirishda ishtirok etuvchi davlat va xoʻjalik boshqaruvi organlari va boshqa 
tashkilotlar;

tashkiliy-huquqiy shaklidan va mulkchiligidan qat’i nazar, yangi 
ishlanmalarni 
yaratadigan, 
joriy 
etadigan 
va 
innovatsiyalardan 
foydalanadigan ilmiy, ilmiy-tadqiqot, oliy ta’lim, ishlab chiqarish 
tashkilotlari va boshqa tashkilotlar; 

innovatsiyalar ishlab chiqaruvchilar va foydalanuvchilar manfaatlarini 
ifodalovchi va himoya qiluvchi nodavlat notijorat tashkilotlari; 

innovatsion 
faoliyat 
jarayonida 
amalga 
oshiriladigan 
va 
foydalaniladigan intellektual mulk obyektlariga boʻlgan huquq egalari; 

innovatsion faoliyatga investitsiya qilishni amalga oshiruvchi 
investorlar va tadbirkorlik subyektlari. 
Innovatsion faoliyatning pirovard natijasi boʻlib innovatsiya mahsuloti 
(texnologiya) hisoblanadi. Innovatsiya mahsuloti (texnologiyasi) oʻzining 
hajmi bilan farqlanadi, u yangi texnologiyani joriy etilishi evaziga 
korxonaning ishlab chiqarish imkoniyatlarini 
oʻsishini ifodalovchi 
koʻrsatkichlarda oʻz aksini topadi.
Innovatsion faoliyat oʻz ichiga ma’lum bosqichli jarayonlarni oladi. 
Ushbu bosqichli jarayonlar oʻrtasidagi bogʻliqlikni quyidagicha ifodalash 
mumkin.