G. N. Maxmudova innovatsion iqtisodiyot

 
Errou-Romer modeli 
Pol Romer birinchilardan boʻlib, “endogen oʻsish nazariyasi”ni 
shakllantirgan. Ushbu nazariya ishlab chiqarishda tashqi samaralarning 
ijobiy jihatlariga asoslangan boʻlib, ishlab chiqarish faoliyatida ishchilarning 
bilimlilik darajasi natijasida paydo boʻladi. K.Errou ham xuddi shu gʻoyaga 
tayangan “amaliyot orqali oʻqish” (Learning by Doing) kontseptsiyasini 
taklif etadi. Ular texnologik taraqqiyotni endogenlashtiradi, iqtisodiyotda 
kapitalning daromadlilik darajasi qisqarishiga qarshi boʻladilar va shu yoʻl 

---

10 
bilan aholi jon boshiga toʻgʻri keladigan daromadni uzoq muddatli oʻsishiga 
erishiladi degan fikrni ilgari suradilar. 
 
R.Lukas va X.Uzava modellari 
Texnologik taraqqiyotni endogen omil sifatida koʻrgan boshqa guruh 
olimlar inson kapitalini jamgʻarish omilining iqtisodiy oʻsishga ta’sirini 
oʻrganadilar. Inson kapitali sifatida shaxsning bilimi, malakasi, yangiliklarni 
oʻzlashtirganligi, ba’zi hollarda ishlab chiqarishda foydalanish mumkin 
boʻlgan energiyasi va ragʻbatlantiruvchi quvvatlarining zahirasi tushuniladi. 
Ushbu modelda inson kapitali hajmini investitsiyalar orqali toʻldirib boriladi, 
jumladan, bunga turli bosqichlardagi ta’lim va tarbiya olish, mehnat 
faoliyatida yangiliklarni oʻzlashtirish, axborot olish kiradi. Lukas 
yondashuvida inson kapitalini jamgʻarish-bu faol iqtisodiy jarayon 
hisoblanib, bunda resurslar iste’mol etiladi. Ular muqobil ushlanmalarga 
sabab 
boʻlib, 
xoʻjalik 
yurituvchi 
sub’yektlarning 
optimallashtirish 
toʻgʻrisidagi shaxsiy qarorlarini bajarishlari uchun xizmat qiladi. 
Shuningdek, ular resurslar taqsimotida jismoniy va inson kapitaliga 
sarflanadigan investitsiyalar oʻrtasidagi maqbul nisbatni ham aniqlaydilar.
Uzava modelida endogen oʻsish nazariyasi tadbirkorlik faoliyatining 
ITTKIlari 
(R&D) 
sohasidagi 
faoliyatiga 
asoslanadi. 
Monopolistik 
raqobatning bozor shakli ifodalangan ushbu modelda firmalar oʻzlarining 
innovatsion faoliyati natijasida bir muddat monopol foydaga erishadilar.