G‘. N. Mahmudov



Download 9,8 Mb.
Pdf ko'rish
bet72/314
Sana16.01.2022
Hajmi9,8 Mb.
#375894
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   314
Bog'liq
2 5319092721493742197

sulfatlanib 
qolishi
 deb yuritiladi  va u  akkumulyatorlarni juda  tez ishdan chiqaradigan jiddiy 
nosozliklardan biri hisoblanadi. 
   Plastinalar  sulfatlanib  qolishi  natijasida   
PbSO
4
    tuzining  yirik    erimaydigan 
kristallari  plastinalarning  yuzidagi  mayda  g‘ovak  teshikchalarni  qoplab  oladi  va 
elektrolitni aktiv massaning ichki qatlamlariga o’tishiga yo’l qo’ymaydi.  Natijada 
aktiv  massaning    bir  qismi  kimyoviy  reaksiyada  ishtirok  qilmaydi  va 
akkumulatorning  sig‘imi kamayadi. Plastinalari sulfatlanib qolgan akkumulatorni   
zaryadlaganda, uning kuchlanishi va elektrolit temperaturasi notabiiy ravishda tez 
ortadi,  elektrolit  "qaynay"  boshlaydi.  Lekin,  elektrolitning  zichligi  nisbatan  kam 
oshadi. Plastinalari sulfatlanib qolgan akkumulatorlarning  sig‘imi  kamayganligi 
sababli  juda  tez  razryadlanadi.  Bu  ayniqsa,  akkumulatorkatta  tok  bilan  razryad 
qilinganda,    ya’ni    startyor        rejimida  yaqqol    ko’zga  tashlanadi.  Sulfatlangan 
plastinalar oqish tusga kiradi va o’ziga xos oq dog‘lar bilan qoplanadi. 


 
81 
   Sulfatlanishning yana bir sababi  akkumulatordagi elektrolit sathi belgilangan 
me’yordan  pasayib  ketishi  va    plastinalar  yuqori  qismining  ochilib  qolishidir. 
Ochilib  qolgan  manfiy  plastinalardagi  g‘ovak  qo’rg‘oshin  havo  bilan  reaksiyaga 
kirishib, unda qo’rg‘oshin gidrooksidi  
Pb(OH)
2
  hosil bo’ladi: 
 
Pb + H
2
SO
4
  + 2H
2
O = Pb(OH)
2
  + H
2
SO
4
  + 2H . 
 
   Manfiy plastinalarda hosil bo’lgan  
Pb(OH)
2
 
, akkumulatordagi elektrolitning 
chayqalib sachrashi  va aktiv  massadagi kapillyarlar orqali keladigan  H
2
SO
4
 bilan 
kimyoviy  reaksiyaga  kirishib,  plastinalarning  ochilib  qolgan  qismida    PbSO
4
  
tuzining  yirik, erishi qiyin bo’lgan kristallarini  hosil qiladi,  ya’ni plastinalarning 
ochilib qolgan qismi sulfatlanib qoladi: 
 
Pb(OH)
2
 + H
2
SO
4
  =  PbSO
4
 + 2H
2

 
   Akkumulyatorlarni  me’yoridan  tashqari  katta  tok  bilan  razryad  qilish 
(masalan,  o’rinsiz  ravishda  startyorni  ko’p  ishlatish),  elektrolit  zichligini 
belgilangan  qiymatdan  ortiq  bo’lgan  holda    ishlatish  ham  plastinalarni 
sulfatlanishga olib keladi. 
   Akkumulatorlarning    sulfatlanib  qolgan  plastinalarini  ish  qobiliyatini  tiklash 
uchun  qiymati  -  sig‘imining  0,05  qismidan  katta  bo’lmagan  tok  bilan,    elektrolit 
zichligi 
1,11

 10
3
 kg/m
3
 
dan yuqori bo’lmagan holda, kamida  3-4  marta razryad-
zaryad  amalini  bajarish  tavsiya  qilinadi.  Kuchli  sulfatlangan  plastinalar  qayta 
tiklanmaydi. 

Download 9,8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   68   69   70   71   72   73   74   75   ...   314




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish