G‘. N. Mahmudov

8.3.  SAQLAGICH   VA   O'TKAZGICHLAR 
 
Avtomobil  elektr  tarmoqlarini  me'yoridan  ortiq  yuklamalar  va  qisqa 
tutashuvlardan  asrash  uchun  ularga  saqlagichlar  qo'yiladi.  Dvigatelni  ishga 
tushirish  va  o't  oldirish  tizimlaridan  boshqa  barcha  zanjirlar  saqlagichlar  bilan 
himoyalanadi.  Avtomobillarda  asosan  eruvchan  va  termobimetall  saqlagichlar 
ishlatiladi.  
Saqlagichlarni  tanlashda  ularning  ta'sirlanish  tezligi,  nominal  va  kritik 
toklarning  nisbati  hisobga  olinadi.  Saqlagichlarning  asosiy  tavsifnomasi  – 
saqlagichning 
ta'sirlanish 
vaqtini 
yuklama 
tokiga 
bog'liqligidir. 
Agar 
saqlagichning 
ta'sirlanish 
vaqti, 
o'tkazgichning 
haroratini 
chegaraviy 
temperaturagacha  ko'tarilish  (qisqa  tutashuv  toki  ta'sirida)  vaqtidan  kam  bo'lsa, 
bunday saqlagich ushbu zanjirni ishonchli himoya qilinishini ta'minlaydi. 
Eruvchan  saqlagichlar  engil  eruvchi  metall  yoki  kesimi  kichik  bo'lgan 
qalaylangan  mis  simli  qistirmaga  ega.  Nominal  tok  qiymati  50%  oshganda 
eruvchan  qistirma  1  minut  davomida  erib  ketadi.  Ishlatish  qulay  bo'lishi  uchun 
eruvchan  saqlagichlar  uchta  va  undan  ortiq  saqlagichlarga  ega  bo'lgan  bloklarga 
birlashtiriladi.