G. N. Dolimova Kimyo va uni o‘qitish metodikasi kafedrasining professori, kimyo fanlari doktori



Download 105,47 Kb.
bet19/34
Sana28.09.2021
Hajmi105,47 Kb.
#187493
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   34
Bog'liq
G. N. Dolimova Kimyo va uni o‘qitish metodikasi kafedrasining pr

13. Geterotsiklik birikmalar.

13.1. Geterotsiklik birikmalar nomenklaturasining o‘ziga xosligi. Eng muhim geterotsiklik birikmalarning aromatikligi. Besh a’zoli bitta geteroatom tutgan geterotsikllar - furan, tiofen, pirrol. Geteroatomning kimyoviy tabiatiga bog‘liqbo‘lgan aromatik xossalari va o‘ziga xos xususiyatlari. Elektrofil o‘rin olish reaksiyalari. O‘rin olishdagi orientatsiya. Furan va pirrolning kislotali muhitda beqarorligi. Atsidofoblik va nitrolash, sulfolash, galogenlash reaksiyalarining unga bog‘liqbo‘lgan eksperimental sharoitlari. Furan, tetragidrofuran (TGF), furfurol, furatsillin. Pirrol. Pirrol molekulasidagi azot atomining elektron tuzilishi. Kuchli asoslar bilan tuz hosilqilishi. Pirrolni gidrogenlash – pirrolin, pirrolidin. Porfin – barqaror aromatik sistema. Gem va xlorofillning tuzilishi haqida tasavvur. Benzopirrol – indol. β - Indolsirka kislota.

13.2. Besh a’zoli ikkita geteroatom tutgan geterotsikllar (azollar) – pirazol, imidazol, oksazol, tiazol. Ularning aromatikligi, kislota – asos xossalari. Assotsiatlarni hosilqilishi, tautomeriyasi.

Imidazol, elektrofil o‘rin olish reaksiyalari va halqadagi orientatsiya. Tautomeriyasi, aromatikligi. Imidazolning hosilalari - gistidin, gistamin, benzimidazol, dibazol.



13.3. Olti a’zoli bitta geteroatom tutgan geterotsikllar. Azinlar – piridin, xinolin, izoxinolin. Asos xossalari, aromatikligi, elektrofil o‘rin olish reaksiyalari, piridin halqasidagi azot atomining dezaktivatsion ta’siri, o‘rin olishdagi orientatsiya. Nukleofil o‘rin olish reaksiyalariga kirishish qobiliyatining ortishi – gidroksi- va amin hosilalarining oliishi (CHichibabin reaksiyasi). Gidroksi- va amin hosilalarining tautomeriyasi. Piridiniy kationi. Alkilpiridiniy kationining gidrid-ion bilan ta’siri NAD+ kofermentining oksidlovchi-qaytaruvchi ta’sirining asosi sifatida.

Piridinning gomologlari - α-, β-, γ- pikolinlar, ularning oksidlanishi. Nikotin kislotasi va uning amidi – izonikotin kislot asi va uning gidrazidi (izoniazid). Piperidin, tuzilishi, asos xossalari.

Piridin - N – oksid va uning ishtirokida alkil- va aril-piridinlarni sintez qilish. Piridinning hosilalari – tabiiy birikmalar va dori moddalar haqida tasavvur. Xinolin va izoxinolin. Xinolin va uning ishtirokida boruvchi elektrofil va nukleofil reaksiyalar. Bishler-Napiralskiy sintezi. Xinolinning 8-gidroksi- hosilalari, ularning kompleks hosilqiluvchi xossalari.

Azinlar - piridazin, pirimidin, pirazin – geterotsiklning tuzilishi usullari. Barbitur kislotasi va uning hosilalari. Azinlar bilan piridinning kimyoviy xossalarini solishtirish. Pirimidinning eng muhimhosilalari – nuklein kislotalarning fragmentlari sifatida - uratsil, sitozin, timin. Purin – imidazol va va pirimidinning kondensirlangan sistemasi kabi. Purin yadrosining tuzilishi usullari. Purinning eng muhimhosilalari – adenin, guanin, purinli ksantin qatori alkaloidlar - kofein, teofillin, teobromin. Nukleotidlar va nuklein kislotalar haqida umumiy tasavvur.



Download 105,47 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   34




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish