G. M. K. Djabbarova, Z. A. Mamatova, U. R. Yusupova, I. I. Karimova, S. O. Mirzakulov oliy nerv faoliyati va



Download 3,11 Mb.
Pdf ko'rish
bet15/126
Sana28.06.2022
Hajmi3,11 Mb.
#712626
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   126
Bog'liq
fayl 1865 20210918

 
9-rasm. Odam asab tizimi
rivojlanishining erta bosqichlari 
A – asab plastinkasi.
B – asab tarnovchasi.
C – asab trubkasi bosqichlari. 
1 – ektoderma; 2 – mezoderma; 3 – 
entoderma; 4 – xorda; 5 – ganglioz 
plastinka; 6 – mezenxima; 7 – asab 
trubkasi; 8 – asab tarnovchasi; 9 – asab 
valiki; 10 – asab plastinkasi. 
bo‗rtiq - miya pufaklari (oldingi, o‗rta va keyingi) hosil bo‗ladi. 3 ta miya pufagi 
hosil bo‗lish bosqichidan keyin oldingi va keyingi pufakni ikkiga bo‗linishi natijasida 
5 ta miya pufagi bosqichi keladi. Keyinroq oldingi miya pufagidan oldingi miya va 
oraliq miya, o‗rta pufakdan o‗rta miya, keyingidan esa – rombsimon miya 
rivojlanadi. Ushbu rombsimon miya filogenetik kompleks bo‗lib, miyacha, ko‗prik
va uzunchoq miyadan iboratdir. Ko‗prik miyacha bilan keyingi miya deyiladi (10-
rasm). 


29 
 
 
10-rasm. Umurtqalilar 
bosh miyasining rivojlanishi.
Umurtqalilarda harakatlanish kuchli bolganligi va sezgi a‘zolaridan keladigan 
axborotni doimo tahlil qilish zarur bo‗lganligi sababli bosh miya paydo bo‗lgan 
(kefalizasiya, yoki sefalizasiya). Oldingi miya - hid bilish a‘zosi, o‗rta miya – 
ko‗rish a‘zosi, keyingi esa – statokinetik analizator bilan dinamik muvofiqlashuvni 
rivojlanib borishi davomida shakllangan, deb hisoblanadi.
Bosh va orqa miya ichida nevrosel asosida orqa miya suyuqligi bilan to‗lgan 
bo‗shliq paydo bo‗ladi. Bosh miyada bu bo‗shliq o‗zaro aloqa qiladigan sisternalar – 
miya qorinchalaridan iboratdir. Ularni to‗ldirgan orqa miya suyuqligi tomir 
bog‗lamlarida qon plazmasini filtrlanishi hisobiga hosil bo‗ladi.
Miya qorinchalarida tub (asos) va qopqoqqa (mantiya) ajratiladi. Qopqoq 
qorinchalar ustida, tub esa ularning ostida joylashadi.
Bosh miya moddasida neyronlar diffuziyali taqsimlanmaydi, balki kulrang 
moddani, ularning o‗simtalari esa oq moddani hosil qilib, to‗plam ko‗rinishida 
bo‗ladi. Miyaning istalgan bo‗limining qopqog‗idagi kulrang modda qatlami 
po‘stloq
, uning qalinligidagi alohida to‗plamlar esa 
yadrolar
deyiladi.

Download 3,11 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   ...   126




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish