G e o a X b o r o t t I z I mi va t e X n o L o g I y a L a r I

Сохранить... 
Отмена 
Справка
5.14 rasm. Birinchi fayl uchun пот
103

---

tanlash
Boshqa yangi qatlamlar xosil qilish uchun esa "Yangisini yarating" "Sozdat 
novuy" va "Saqlang" "Soxranit" komandalari byeriladi. Fayl nomi va
saqlanayotgan 
fayl 
joyini 
ko’rsatish, 
xamda qatlam uchun 
"Fayl tipi" "Tip fayla" 
"Jadval" 
"Tablista" 
ko’rinishida 
saqlash 
zarur.
5.15-rasm. 
Qatlamlami saqlash
"Ma’muriy chegaralar" qatlamini saqlangandan so’ng u avtomatik tarzda 
qatlamlar ro’yxadga qo’shilib qoladi, buni "Qatlamlami boshqarish" "Upravlenie 
sloyami" dan ko’rish mumkin.
Shunday yo’l bilan "Shaxarlar", "Yo’llar", "Gidrografiya" ob’ektlarining 
o’zlariga mos keladigan belgili va chiziqli ko’rinishidagi yuzali, nuqtali va chiziqli 
qatlamlari xosil qilinadi (5.15-rasm).
104

---

5.16-rasm. Katlamlar ro’yxati va ulaming
5.17 - rasm. Mavzuli kartaning geografik
p b m p n t l a r i i r a t l q m b n
5.18 - rasm. Raqamlash natijasida va ish taxrir qilingandan so’ng tuzilgan 
karta taxminan shunday ko’rinishda bo’lishi kyerak
5-bob bo’yicha nazorat savollari
105

---

1. 
Karta yaratishning GIS-texnologiyasini eng ko’p tasovur etiladigan 
umumiy shakllari qanday ko’rinishda bo’ladi?
2. 
M aplnfo GIS dasturining asosiy xususiyati nimalardan iborat?
3. 
Matnli darcha nima?
4. 
Kartografik darcha nima?
5. 
Grafikli darcha nima?
6. 
Ma’lumotlar bazasi orqali nimaning sifat va miqdoriy ko’rsatkichlarni 
aks ettiruvchi shkalalar tuzish yo’llariga ega?
7. 
Kartaning nuqtali, yuzali va chiziqli qiymatlarini yaratish ish tartibi 
nimalardan iborat?
8. 
Kartaning kosmetik qatlamiga qanday belgilar kiritiladi?
9. 
Karta tuzilayotganda, redaktor tomonidan qanday taxririy tayyorgarlik 
ishlari bajariladi?
10. 
GIS-texnologiyasida kartalami tuzishda ma’lumotlar necha xil usulda 
raqamli ko’rinishga keltiriladi?
11. 
Rastrii tasvir nima?
12. 
Ish boshlanishida "Jadvalni ochish" "Otkrbit tablistu" dialogi nima?
13. 
Tayanch nuqtalami tanlash va ulaming koordinatalari qanday 
aniqlanadi?
14. 
Rastrii tasvimi vektorli ko’rinishga o’tkazish va u orqali raqamli 
kartalar tuzish, mavzuli kartalar qatlamlarini yaratish nima deyiladi?
15. 
Kartaning mazmunli elementlarini raqamlashda, xar bir element 
ichidagi nim qatlamlar bo’yicha qanday ko’rsatkichlar olinadi?
16. 
Geografik asos qatlamlarini joylashtirish, ulami boshqarish kanday 
bajariladi?
17. 
Qatlamlami yaratish qanday tasvir ustiga yangi qatlam xosil qilish 
yo’li bilan amalga oshiriladi?
18. 
"Maplnfo" GISida kartalarni yaratish jarayonida kanday baza tuziladi 
va raqamli ob’ektlarga qanday ma’lumotlar byeriladi?
106

---