G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

Eritrotsitlarning cho4kish reaksiyasi. 
(COE) Agarda qoning ivishidan 
saqlab, shishadan yasalgan kapilyarda bir necha soatga qoldirsak, qon 
tarkibidagi eritrotsitlarni kapilyar trubkada trupkalar tubiga cho4kib 
qolganini ko 4ramiz.
Eritrotsitlarni cho4kish tezligi turli yoshdagi kishilarda, ayollarda, 
bolalarda turlicha bo4ladi. Bundan tashqari turli xil kasalliklar tufayli 
ham o 4zgarishi mumkin. Eritrotsitlar 3-9 mm erkaklarda, ayollarda 7-12 
mm soatiga cho4kadi. Organizm holatining o 4zgarishlarida eritrotsitlar 
tezligining o 4zgarishi kuzatiladi.
Eritrotsitlarning m a’lum tezlikda cho4kishidan foydalanib, tibbiyotda 
kasalliklarni belgilashda foydalaniladi. Buni tibbiyotda COE deyiladi.
Organizm qattiq shamollaganda, sil kasalligida, homilador ayollarda 
yalig4lanish kasalligi boshlanganda va boshqa o ‘zgarishlarda eritrotsitlar 
cho'kish reaksiyasi tezligi ortadi.
Leykotsitlar, 
ya’ni oq qon tanachalari yadroli amyobaga o 4xshagan 
harakatlanuvchi hujayralardir. Leykotsitlar 4-14 mikron bo4lib, har 500 
eritrotsitga taxminan bitta leylcotsit to 4g4ri keladi. 1 mm3 qonda 6-8 ming 
dona leykotsit b o 4ladi. Leykotsitlarning soni organizmning holatiga, 
ovqatlanishga, muskullar ishi va boshqalarga qarab o'zgarib turadi.
Leykotsitlar donador va donasiz leykotsitlarga bo4linadi. D onador 
leykotsitlarga eozinofillar, bazofillar va neytrofillar, donasiz leykotsitlarga 
monotsitlar va limfotsitlar kiradi. Leykotsitlar suyak iligida, taloqda va 
limfa bezlarida hosil bo4ladi va organizmni turli mikroblardan himoya 
qilib turadi, unga tushgan yot moddalarni parchalaydi va mikroblarni 
y u tad i. L e y k o tsitlarn in g yot m o d d a larn i yutish xususiy atin i 1.1. 
Mechnikov fagotsitoz deb atagan.
226
www.ziyouz.com kutubxonasi

---