G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

4-jadval
Bolalar va o‘smirlarnmg kundalik energiya (kkal)ga, oqsil, yog6 va
karbonsuvlarga (g. hisobida) bo4gan ehtiyoji
Yoshi
kg/kaloriya
oqsil
yog4
karbonsuvlar
1-3 yosh
1540
53
53
212
4-6 yosh
1970
68
66
272
7-10 yosh
2300
79
79
315
11-13 yoshdagi
o ‘g‘il bolalar
2700
93
93
370
qiz bolalar
2400
85
85
340
14-17 yoshdagi
o ‘smirlar
2900
100
100
400
qizlar
2600
90
90
360
Triptofan 
o 4sish jarayonida to 4qima sinteziga bog'liq bo'lib, azot 
muvozanatini saqlaydi. Triptofan-gemoglobin va qon zardobi oqsillari 
qatoriga kiradi.
Gistidin 
- gemoglobin hosil bo'lishida muhim rol o ‘ynaydi. Qon 
tomirlarini o ‘tkazish qobiliyatiga ta ’sir qiluvchi moddalarni gistaminlar 
hosil qiladi. Valin yetishmasligi harakat koordinatsiyasi buzilishiga olib 
keladi va hokazo.
Ovqat doimo bir xil miqdorda hazm bo‘lmaydi. Hayvon mahsulotlari 
oqsillariinng 92 foizi hazm bo4ladi. Aralash oziqali oqsil (gusht, non, 
sabzavot) mahsulotlari tez hazm bo4lad£jOqsillar ehtiyoji bola yoshiga 
qarab aniqlanadi (4-jadval). 1 g oqsil kuchi 4,1 kkal ga tengdir. Oqsil 
miqdori yog4 miqdori bilan bir xil b o 4lib, uglevodlarga nisbatan 3-4 
marotaba kam bo4lganda yaxshi hazm bo'ladi. ^
Yog4arning ahamiyati. 
Yog4 oqsil singari asosiy oziqa moddadir, ammo 
uning quvvati oqsildan 2,5 marta kuchlidir. Yog' organizmning mehnat 
faoliyatini to 4g4ri y o ig a q o 4yilishida katta ahamiyatga ega. 1 g yog4 
quvvati 9 kkal ga teng keladi, 1 g oqsil va 1 g karbonsuv faqat 4 kkal 
kuchga ega. Yeg4lar hujayralar tarkibiga kiradi. Hujayra funksiyasida 
yog4ning ahamiyati katta. U moddalar almashinuvida qatnashib, oqsil, 
mineral moddalar va vitaminlaming organizmga singishiga yordam beradi. 
Y og4 tarkibiga fiziologik aham iyati yuqori b o 4lgan fosfatidlar, k o 4p
201
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

to 4yinmagan yog4 kislotalari kiradi. Yog4 bilan birga organizm yog4da 
eriydigan vitaminlar bilan ta ’minlanadi. Nerv to 4qimasi va bosh miya 
yarim sharlarida fosfatidlaming ko ‘pligi aniqlangan.