G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

Sinfdan va maktabdan tashqari ishlar gigiyenasi. 
Sinfdan tashqari 
ishlarga jismoniy tarbiya va sport seksiyalarida, fan va havaskorlik 
to'garaklarida qatnashish kiradi, har bir o'quvchi faqat bitta to'garakda 
qatnashishi mumkin. Agar o'quvchi o'z xohishi bilan ikkita to'garakda 
qatnashmoqchi bo'lsa, bittasi albatta sport yoki havaskorlik to'garagi 
bo'lishi kerak, aks holda u charchaydi va salomatligi zaiflashadi. To'garak 
mashg'uloti uchun o'quvchi haftada 2-4 soat vaqt sarflashi mumkin. Har 
bir mashg'ulot vaqti 50-60 daqiqadan oshmasligi kerak.
Maktabdan tashqari ishlarga ijodkorlar uyi, bolalar klublari, ekskursiya 
va turistik bazalar yoki texniklar, tabiatshunoslar stansiyalari va bolalar 
teatrlariga qatnashish kabilar kiradi.
O'quvchi faqat bitta jam oat ishini bajarishi mumkin. Jamoat ishlari 
uchun 1, 4-sinf o'quvchilari haftada 1-2 soat, 5, 8-sinf o'quvchilari 3-4 
soat, 9, 11-sinf o'quvchilari 4-5 soat sarflashi mumkin deb belgilangan.
O 'quvchilarning bo'sh vaqtlarini tashkil qilish. Boshlang'ich sinf 
o'quvchilarining kun tartibida 1-1,5 soat, o'rta va yuqori sinflarda 1,5-2,5 
soat bo'sh vaqt hisobga olinadi. Bu vaqt o'quvchi qiziqqan mashg'uloti 
bilan shug'ullanishi (badiiy kitob, ro'znoma o'qish, televizor ko'rish, radio 
eshitish, rasm chizish, tikish, sport, havaskorlik va h. k.) mumkin.
O'quvchining dam olish kunini tashkil qilish. Uxlash, ovqatlanish, 
ertalabki gimnastika va yuvinish vaqtlari kun tartibida qanday bo'lsa, 
shundayligicha qoladi. Faqat maktabda o'qish va jam oat ishlari bilan 
shug'ullanish vaqti hisobiga o'quvchi ochiq havoda sayr qilishi kerak. 
Sharoitga qarab qayiqda, velosipedda, piyoda sayr qilib dam olishi, 
cho'milishi, sport o'yinlari va uy ishlari bilan shug'ullanishi mumkin.
117
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Lekin kun bo'yi yotib dam olishi, bir necha soatlab televizor ko'rishi 
yoki aksincha bir necha soat o'ynab, haddan tashqari charchab qolmasligi 
kerak.