G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I



Download 9,92 Mb.
Pdf ko'rish
bet53/201
Sana13.06.2022
Hajmi9,92 Mb.
#661588
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   201
Shartli tormozlanish. 
Shartli, boshqacha aytganda ichki tormozlanish 
m arkaziy nerv sistem asining yuqori bo'lim lariga xos b o 'lib , shartli 
t a ’sirlovchi shartsiz t a ’sirlovchi bilan m ustahkam langanda, ikkita 
qo'zg'alish o'chog'i vaqtining bir-biriga zid kelishi natijasida hosil bo'ladi. 
Shartli tormozlanish hayot davomida asta-sekin yuzaga keladi. Shartli 
torm ozlanish so'nuvchi, qiyosiy va kechikuvchi turlarga bo'lin ad i. 
So'nuvchi tormozlanish shartli ta ’sirot takrorlanib turgani bilan, shartsiz 
ta ’sir orqali mustahkamlanmaganda hosil bo'ladi. Masalan, bir necha 
marta qo'ng'iroq chalinib, bolaga ovqat berilmasa, unda ovqatlanishga 
bo'lgan harakat refleksi so'na boshlaydi.
So‘nuvchi tormozlanish. 
Shartli refleksning so'nishi shartli ta ’sirlovchini 
takrorlash soniga, nerv sistemasining tipiga, oldin hosil qilingan shartli 
refleksning mustahkamligiga va shartli ta ’sir kuchiga bog'liq bo'ladi. 
S o 'n u v c h i sh a rtli refleks q a y ta d a n tik la n ish i m um kin. Bu nerv 
sistemasining tipiga, so'nish darajasiga va bolaning yoshiga bog'liqdir. 
So'nuvchi tormozlanish muhim biologik ahamiyatga ega.
Qiyosiy tormozlanish. 
M a’lumki, organizm retseptorlar vositasida atrof 
muhitdagi xilma-xil ta ’sirni qabul qiladi.
Miya yarim sharlari po'stlog'ida shartli refleks faqat shartli ta ’sirga 
nisbatan hosil bo'lm asdan, balki shu ta ’sirga yaqin ta ’sirlovchilarga 
nisbatan ham bog'liq bo'ladi. Shartli ta ’sirlovchining rangi, shakli yoki 
tovush balandligi bir oz o'zgartirilgudek bo'lsa, hosil qilingan shartli 
refleks tormozlanadi, Masalan, bolada so'lak ajralishiga shartli refleks 
hosil qilishda shartli ta ’sir daqiqasiga 10 marta takrorlansa-yu, shartsiz 
t a ’sirlovchi bilan m u stah kalanm asa, hosil qilingan shartli refleks 
torm ozlanadi. Shunday qilib, miya yarim sharlari p o 'stlo g 'i shartli 
ta ’sirlovchilarga yaqin bo'lgan ta ’sirlovchilarni tabaqalashtiradi.

Download 9,92 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   49   50   51   52   53   54   55   56   ...   201




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish