G. A. Shahmurova yosh fiziologiy as I

Havoning ionlashuvi. 
Sinf xonalari va boshqa binolarni shamollatish 
havoning kimyoviy tarldbini o'zgartiribgina qolmay, balki havoning elektr 
zaryadi va ion tarlcibiga ham ta ’sir qiladi.
245
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

M a’lumki, toza havoda teng m iqdorda manfiy va m usbat ionlar 
bo'ladi. Odam ko'p bo'ladigan bino havosida nafas organlariga yaxshi 
t a ’sir k o 'rs a ta d ig a n m anfiy io n lar soni kam ayib q o lad i, b in o lar 
shamollatilganida esa tashqaridan manfiy ionlar keladi.
Yopiq binolar havosining ion tarkibini yaxshilash uchun ionizatorlar 
deb ataladigan maxsus asboblardan foydalanish mumkin. Bu asboblar 
havoga ionlar tarqatadi va shu yo'l bilan uning xossalarini yaxshilaydi.
Havoning harorat rejimi. 
Zamonaviy maktab binolarida normal harorat 
rejimini saqlab turish uchun ko'pincha past bosimli suv bilan markazdan 
turib isitadigan sistema o'rnatiladi. Biroq yana pechka bilan isitish usuli 
ham uchrab turadi, buni b a’zan mahalliy isitish usuli, deb aytiladi.
N orm al ish uchun sinfda h aro rat 16-22° atrofida b o'lishi zarur, 
rekreatsion binolar (tanaffuslar vaqtida bolalar chiqib yuradigan keng 
koridorlar) va fizkultura zallarida harorat kamida +14° bo'lishi kerak, 
chunki bu joylarda bolalar harakat qilib turadi.
Past bosimda suv bilan m arkazdan turib isitish sistemasi bolalar 
m uassasalari uchun ju d a qulay. U binolarda h aroratning bir tekis 
bo'lishini ta ’minlab beradi, havoni ortiqcha quritib yubormaydi, isituvchi 
asboblarda (radiatorlarda) chang ko'nmaydi. Bolalar jarohat olmasliklari 
uchun radiatorlar yog'och to'siqlar bilan to'silgan bo'lishi kerak.
Isitishning mahalliy usulida pechkalardan foydalaniladi. Isiqlik sig'imi 
katta bo'ladigan golland pechlari hammadan ko'p quriladi. Bu pechkalar 
pishiq g'ishtdan quriladi va issiqni yaxshi saqlab turadi (bir kecha- 
kunduzgacha).
Is tegishi va badan kuyishining oldini olish uchun pechkalarga o 't 
yoqishni bolalar maktabga kelmasdan 1,5-2 soat ilgari tugallash kerak.
Pechkalar yonib turgan paytda yoqilg'ining yaxshi yonishi va xonalarni 
shamollatish uchun fortochka yoki framugalami ochib qo'yish lozim.