Fxit” fanidan Mustaqil ish Bajardi: 207-a guruh talabasi Halilova Shohida Rahbar: Orazboyeva sh

Agentlikning asosiy vazifalari etib quyidagilar belgilangan:

• 
  farmatsevtika tarmog‘ini, jumladan uni davlat tomonidan qo‘llab-quvvatlashning zamonaviy mexanizmlarini joriy etish yo‘li bilan barqaror rivojlantirish strategiyasini ishlab chiqish va amalga oshirish;
  
• 
  farmatsevtika bozori konyunkturasini o‘rganishni tashkillashtirish, aholi va sog‘liqni saqlash muassasalarining farmatsevtika mahsulotlari bilan taʼminlanganlik holatini tizimli tahlil qilish va uning asosida ichki bozorni yana-da to‘ldirish va ishlab chiqarishni mahalliylashtirish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish;
  
• 
  tarmoq korxonalariga yetakchi xorijiy farmatsevtika korxonalari bilan hamkorlikni yo‘lga qo‘yishda, farmatsevtika mahsulotlarining ichki va tashqi bozorlarda raqobatbardosh, yuqori sifatli yangi turlarini ishlab chiqarishni o‘zlashtirishda ko‘maklashish;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘ini, shu jumladan farmatsevtika mahsulotlarini davlat ro‘yxatidan o‘tkazish, standartlashtirish, sertifikatlashtirish, texnik jihatdan tartibga solish, shuningdek, farmatsevtika faoliyatini litsenziyalash (dori vositalari va tibbiyot buyumlarini chakana sotish bundan mustasno) yo‘li bilan davlat tomonidan boshqarish;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘iga ilg‘or xorijiy amaliyot va xalqaro standartlarni tatbiq etish bo‘yicha ishlarni muvofiqlashtirish;
  

• 
  import qilinayotgan va respublika hududida ishlab chiqarilayotgan farmatsevtika mahsulotlari to‘g‘risida to‘liq axborot yig‘ishni taʼminlovchi Farmatsevtika mahsulotlari harakatini nazorat qilish va hisobga olish axborot tizimini joriy qilishda ishtirok etish;
  
• 
  innovatsion va yuqori sifatli dori vositalarini, tibbiy buyumlar va tibbiy texnika vositalarini ishlab chiqarishni tashkil etish, aholining ushbu mahsulotlarga bo‘lgan ehtiyojini qondirish, farmatsevtika sohasi mutaxassislarini xalqaro taʼlim standartlari asosida va talab yuqori bo‘lgan mutaxassisliklar bo‘yicha tayyorlashni, farmatsevtika taʼlimining xalqaro ilmiy hamjamiyat tizimiga izchil integratsiyalashuvini taʼminlash va respublikada farmatsevtika tarmog‘ini yana-da rivojlantirish maqsadida tashkil etilgan “Tashkent Pharma Park” innovatsion ilmiy-ishlab chiqarish farmatsevtika klasteri Direksiyasi faoliyatini muvofiqlashtirish.
  

2.Agentlikning tarkibiy tuzilmasi

Agentlik yuklangan vazifalar va funksiyalarni amalga oshirish uchun quyidagi huquqlarga ega:

• 
  respublika farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirishni nazarda tutuvchi kompleks chora-tadbirlarni ishlab chiqish va amalga oshirish masalalari bo‘yicha davlat organlari va boshqa tashkilotlarning ishini muvofiqlashtirish;
  
• 
  davlat organlari va boshqa tashkilotlardan Agentlik vakolatiga kiradigan masalalar bo‘yicha hujjatlar, statistik ma’lumotlar, hisobotlar, tahliliy materiallar, xulosalar va boshqa ma’lumotlarni so‘rash va olish;
  
• 
  xorijiy mamlakatlardan import qilinadigan dori vositalari, tibbiy buyumlar va tibbiyot texnikasini belgilangan tartibda davlat ro‘yxatidan o‘tkazish va sertifikatlashni amalga oshirish;
  
• 
  Agentlikka yuklangan vazifalarni bajarish doirasida davlat organlari va boshqa tashkilotlar, nodavlat notijorat tashkilotlari, etakchi loyiha institutlari, ilmiy-ta’lim muassasalari, xalqaro tashkilotlar, xorijiy kompaniyalarning yuqori malakali xodimlarini va mutaxassislarni jalb qilish;
  
• 
  xorijiy davlatlarning vakolatli organlari bilan farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish masalalari bo‘yicha to‘g‘ridan-to‘g‘ri ma’lumot almashish;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘ining erkin iqtisodiy zonalarini tashkil qilish, faoliyatini yanada takomillashtirish va ularni boshqarish masalalarini kelishish;
  
• 
  belgilangan tartibda noshirlik faoliyatini amalga oshirish, axborot materiallari, davriy nashrlar va boshqa bosma mahsulotlarni chiqarish hamda tarqatish;
  
• 
  farmatsevtika korxonalarining Zarur tarzda ishlab chiqarish amaliyoti qoidalariga (GMP) muvofiqligini sertifikatlash;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘i mutaxassislarining malakasini oshirish;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘i sohasidagi muammolar bo‘yicha muvofiqlashtiruvchi, ilmiy-texnik, idoralararo ekspert komissiyalari tashkil qilish, maxsus yig‘ilishlar chaqirish, shuningdek, ushbu muammolarni o‘rganish, maslahatlashish va ularni hal qilish uchun mahalliy va xorijiy mutaxassislarni, ekspertlarni jalb qilish;
  
• 
  dori vositalari, tibbiy buyumlar va tibbiyot texnikasiga belgilangan tartibda muvofiqlik sertifikatlari berish;
  
• 
  farmatsevtika tarmog‘ini rivojlantirish masalalari bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalarini, shu jumladan, idoralararo tusdagi shartnomalarni ishlab chiqishda qatnashish.
  

Agentlik qonun hujjatlariga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bo‘lishi mumkin. Bugungi kunga kelib O‘zbekiston Respublikasida 92 ta korxona dori vositalari va tibbiy buyumlar ishlab chiqarish litsenziyasiga ega. Respublikada 590 dan ortiq maxalliy dori vositalari ro‘yhatdan o‘tgan bo‘lib, umumiy ro‘yxatdan o‘tgan dori vositalarining 12 % ni tashkil etadi.Taxlil natijalari bo‘yicha maxalliy dori vositalari umumiy strukturasida 32 ta original dori vositalari (birinchi marotaba yaratilgan), 523 turdagi generik dori vositalari, hamda 20 ta substansiya va 38 ta davolash va diagnostik vositalar ishlab chiqarishga ruxsat etilgan.
3.Farmasevtik logistika
Farmatsevtik logistika — farmatsevtik va boshqa tovarlar hamda ular bilan bog’liq bo’lgan farmatsevtik yordamda iste‘molсhilarni qoniqtira oladigan axborotli, moliyaviy va xizmat qilish oqimlarini o’z iсhiga oladigan boshqarish hamda qulaylashtirishni ta‘minlay-digan fan va amaliy faoliyatdir. Logistika moddiy resurslarni taqsimlash, ishlab сhiqarishni texnik, texnologik, tashkiliy ta‘minlash to’g’risidagi fan sifatida, ilmiy-texnik taraqqiyot ta‘siri natijasida mahsulotlar aylanuvi jarayonini takomillashtirib borishga bo’lgan doimiy talab ta‘siri ostida рaydo bo’ldi.
Logistika quyidagilarga asoslanadi:

• 
  texnikaga (materiallar oqimi);
  
• 
  axborotga (axborotlar oqimi);
  
• 
  ishlab сhiqarishga (mos holdagi boshqaruv modellari bilan).
  

4.Logistik tizim, logistika infrastrukturasi , logistik sarf-xarajatlar , logistik kanal , logistik zanjir terminlari.

Logistik tizim (LТ) deganda elementlar va ular o’rtasida yuk (material) oqimini, u рaydo bo;lgan nuqtadan iste‘mol qilinadigan nuqtagaсha boshqarish maqsadida рaydo bo’ladigan o’zaro aloqalar hamda bu jarayonlar uсhun zarur bo’lgan axborot oqimlari yig’indisi tushuniladi. Logistik tizimning elementlari quyidagilardir: ishlab сhiqaruvсhi, qayta ishlovсhi korxonalar va boshqa tarmoqlarning korxonalari, tijorat-vositaсhilik korxonalari, transрort va ombor quvvatlari, yetkazib beruvсhilar, buyurtmaсhilar, axborot tizimlari, axborotni yig’ish, qayta ishlash va uzatish moslamalari, boshqaruv organlari (menejment). Logistika infrastrukturasi deganda bir korxonadan boshqa korxonaga moddiy va axborot oqimlarini ishonсhli hamda bir maromda yetkazib turilishini ta‘minlaydigan transрort va boshqa zaruriy elementlarning yig‗indisi tushuniladi. Quyidagilarga qilingan xarajatlar logistik sarf-xarajatlar hisoblanadi:
— tashishga, ortishga, tushirishga, qayta ortishga, yuklarni maniрulyasiya qilishga;
— transрort
— ombor ishlarining hamma turlari bo’yiсha taxlash;
— axborot xizmatini ko’rsatish, ya‘ni axborot oqimlarini tashkil etish;
— aylanma mablag‗larni tutib turishga va omborlarda yuklarni saqlab turish natijasida qilinayotgan tavakkalсhilik;
— logistik boshqarishga.
Xulosa.
Ma’lumki, 0 ‘zbekiston Respublikasida dorixona muassasalari
Mustaqil Hamdo‘stlik Mamlakatlarida birinchilar qatorida davlat
tasarrufidan chiqarildi. Natijada farmatsevtika ishini tashkil qilish
bo‘yicha mavjud bo‘lgan asosiy darsliklar dori vositalari muomala-
sining ko‘p masalalari bo'yicha o‘z amaliy ahamiyatini yo‘qotdi.
Bozor munosabatlariga o'tish jarayonida farmatsevtika faoliyati
sohasini mustaqil rivojlanishini xalqaro tajribalarga suyangan holda
tashkil qilish, soha mutaxassislarining tashabbuslarini qoMlash
hamda iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish maqsadida
hukumatimiz tomonidan bir qator huquqiy va me’yoriy hujjatlar
qabul qilindi. 0 ‘z navbatida ko‘plab yangi dori vositalarini yaratilishi,
farmatsevtik yordamni takomillashgan usullarini amaliyotga kirib
kelishi bilan farmatsevtika ishini tashkil qilishni asosiy yo‘nalishlari
yoritilgan darsliklar yaratish vazifasi yana ham dolzarb bo‘lib qoldi.
Mazkur darslikda aholi va davolash profilaktika muassasalarini dori
vositalari bilan ta ’minlashni tashkil etishda hozirgi kun nuqtayi
nazaridan dorixona muassasalari mutaxassislari uchun zarur
bo‘lgan masalalar 11-bobda keltirilgan. Amaliy ahamiyati ortib
borayotgan retseptsiz dori vositalari savdosini tashkil qilish va
farmatsevtik xizmatni sifatli ta ’minlashga qaratilgan mavzular
mumkin qadar kengroq yoritildi.
Dori vositalari muomalasiga taalluqli ayrim atama va terminlar
darslikda birinchi marta bayon qilinayotganligi munosabati bilan
ulami farmatsevtika sohasi nuqtayi nazaridan sharhlab, umumiy
tushunchalar ham berildi.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati

1.