Футбол тактикасини ривожлантириш



Download 386,37 Kb.
Pdf ko'rish
bet15/18
Sana11.08.2022
Hajmi386,37 Kb.
#846862
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18
Bog'liq
futbol taktikasining rivozhlantirish bosqichlarini organish

3.2
 
Мусобака шароитида футболчиларни тактик жойлашувларини ва 
ҳаракатларини урганиш ҳамда тахлил килиш. 
Футбол мутахассиси Л.Тобаги фикрича, Англияда футболни илк риво-
жланиши даврларида тактика хам ишлаб чикилмаган булсада, лекин жамоала-
рда хужум ва химоя чизиклари мавжуд булган. Уйинчиларни жойлашуви 1-1-9
ва 1-2-8 тизими тарзида булган. 
1853-1872 йилларда Англияда 1-1-2-7, 1-2-1-7 тактик тизимлар буйича
уйналган. Бундай тизимларда хужумчилар туп олдида купчиликни ташкил ки-
лишган булиб, олдинга дриблинг ердамида харакат килишган. Бош билан уйнаш 
ва узок масофалардан зарба бериш кулланилмасди. 


31 
Сунгра шотландлар ташшаббуси ва киритилган янгиликлар билан 1-2-2-6
тактик тизими вужудга келди. Куйида илк тактик жойлашув тизимлари курсатиб 
утилган. 
1925 йилда халкаро футбол федерацияси уйиндан ташкари холатни 
аниклашга доир янгилик киритади ва тактик тизимига хам бу холат хам ахамият-
сиз утмайди. Натижада янги, «дубльве» тактик тизими яратилади. 5 та хужумчи-
лардан 2 таси 2 та яримхимоячилар олдида жойлашишади. Улар химоя чизигидаги 
уйинчилар ва хужум чизигидаги уйинчилар орасида богловчи звенога айланишади 
(А.Чанади 1972). Бундай тактик жойлашувда, уйинчилар орасида аник узаро 
богликлик вужудга келади, яни : дарвозабон – марказий химоячи – канот химоячи-
лари ; яримхимоячилар – яримхужумчилар (марказда) ; унг канот хужумчиси – унг 
канот яримхимоячи – унг канот химоячиси; чап канот яримхимоячиси – чап канот 
химоячиси ; унг канот хужумчиси – уртадаги хужумчи – чап канот хужумчиси; 
Уйинчиларни харакатлари асосан чизик буйлаб еки чап канотда еки унг ка-
нотда амалга оширилар эди. 
1958 йилда булган жахон чемпионатида Бразилия терма жамоаси янги ти-
зим буйлаб , яни 1-4-2-4 тизими буйича уйинларда иштирок этди. 
К.Гриндлер, Х.Палке, Х.Хеммо (1976 )лар шу тизимда уйинчиларни маж-
буриятларини тахлил кила туриб, шуни таъкидлашади. 4 та химоячилар ракиб жа-
моасини хужумдаги уйинчиларга карши бахс олиб боришади, лекин вазият тугулди 
дегунча хужум харакатларини ташкил этишда хам фаол иштирок
 
этишади. 1-4-2-4 
тизимида уйинни самарали кечишида урта чизикдаги уйинчилар катта ахамиятли 
иш бажаришади. Бу уйинчиларни жисмоний тайергарликларива техник махорати 
хам юкори даражада ривожланган булиши керак. Канчалик улар уз шерикларига, 
яни хужумдаги уйинчиларга тупни тез ва аник узатишсалар, шунчалик хужум ха-
рактлари хавфли куриниш хосил килади. 
Хар бир жахон биринчиликларида узига хос тактик узгаришларбулгани ка-
би, 1974 йилдаги жахон биринчилигида хам янги тактик тизим вужудга келди. У 1-
4-3-3 куринишга эга булган. Бир канча илгор жамоалар шу тактик тизим буйича 
майдонда харакат килишган 
Хужумдаги уйинчиларни вазифаси, бу майдон марказини тез босиб утиб, 
дарвоза тамон зарба беришга уйинчиларни олиб чикиш. Бунда асосий техник хара-


32 
кат булиб. узун туп узатишларни айтиш мумкун.Химоядаги харакатлар эса купрок 
майдонни бир тарафида тупни киска ва урта туп узатишлар ердамида ушлаб туриш 
ва ракиб уйинчиларини жалб килиш, сунгра ракиб майдонида буш зоналар 
очилганда узун туп узатишлар оркали тез хужумларни ташкил килишдан иборат 
булган. 
Химояда олдинги ва урта чизик уйинчилари зонали принцип асосида хара-
кат килишади. Урта чизикни орка уйинчиси купрок персонал химояни куллаб ха-
ракат килади. 
Илгор футбол жамоалари уйинларни кузатилганда, улар томонидан тактик 
тизимларни вариатив куллашга амин буламиз. Мисол тарикасида, химояга купрок 
эътибор каратилганда 1-4-4-2 тизимини. Хужумларни ташкил этишда эса, 1-3-3-4 
тактик тизимини купрок ишлатиши характерлидир. 
Кейинчалик футболни ривожланишида туп узатишларни айтиш керак. Уй-
ин харакатлари купрок жамоавий характерга эга булиб бормокда, уйинчиларни 
жойлашуви ва харакатлар услублари аниклаштирилди. Жамоалар маълум тактик 
тизимлар асосида уйин олиб боришмокда. 
Айтиб утилгандек, футбол тактикаси индивидуал , гурухли ва жамоавий 
харакатларни максадли йуналишида намоен булади . 
Маълум уйинчиларни индивидуал харакатлари уйин шароитида юзага кел-
ган маълум вазифаларни амалга оширса хам, уларни харакатлари жамоани умумий 
вазифасига буйсинади. Индивидуал харакатларга: ракибни алдаб утиш, ракибдан 
тупни олиб куйиш, тупни оек ва бош ердамида узатиш ва дарвоза томон зарба бе-
ришлар киради. 
Гурухли харакатларда турли комбинацияларни амалга оширишда,стандарт
вазиятларни амалга оширишда узаро харакатларни кулланилиши тушунилади. 
Жамоавий харакатларда барча уйинчиларни узаро харакатлари тушунила-
ди. 
Энди замонавий уйинчиларни жойлашиши тактик тизимлари билан тани-
шиб чиксак. 
16 – жахон чемпионатида иштирок этган терма жамоалар тактик тизимлари 



33 

Download 386,37 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   10   11   12   13   14   15   16   17   18




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish