Fuqarolik qonunchiligi. Tadbirkorlik / Majburiyat huquqi. Majburiyatlarning alohida turlari] 3-kichik bo‘lim

847-modda. Vositachining vositachilik shartnomasini bajarishdan bosh tortishi
Vositachi muddati ko‘rsatilmasdan tuzilgan vositachilik shartnomasini bajarishdan istagan vaqtda bosh tortishga haqli bo‘lib, bu haqda komitentni, agar xabardor qilishning uzoqroq muddati shartnomada ko‘zda tutilgan bo‘lmasa, o‘ttiz kundan kechiktirmasdan xabardor qiladi.
Bunday holda vositachi o‘z ixtiyoridagi komitentning mol-mulki to‘liq saqlanishi uchun choralar ko‘rishi shart. Komitent vositachilik shartnomasi bekor bo‘lgunicha vositachining ixtiyoridagi mol-mulkni tasarruf qilishi shart. Agar u mana shu majburiyatni bajarmasa, vositachi yo mol-mulkni komitent hisobidan saqlashga topshirishga yoki uni komitent uchun mumkin qadar foydali bahoda sotishga haqli.
Vositachilik shartnomasini bajarishdan bosh tortgan vositachi vositachilik haqini olish hamda shartnoma bekor bo‘lgan paytda o‘ziga tegishli bo‘ladigan xarajatlarni undirib olish huquqiga ega.
848-modda. Fuqaroning vafot etishi yoki yuridik shaxsning tugatilishi oqibatlari
Fuqaro vafot etgan yoki vositachi yuridik shaxs tugatilgan taqdirda vositachilik shartnomasi bekor qilinadi.
Vositachi yuridik shaxs qayta tashkil etilganida uning vositachi sifatidagi huquq va majburiyatlari, basharti qayta tashkil etish yuz berganligi haqidagi ma’lumotni olgan kundan boshlab o‘ttiz kun ichida komitent shartnomani bekor qilganligi haqida xabar bermasa, qonuniy vorislarga o‘tadi.
Komitent fuqaro vafot etgan, u muomalaga layoqatsiz yoki layoqati cheklangan deb topilgan taqdirda, shuningdek komitent yuridik shaxs tugatilgan taqdirda vositachi o‘ziga berilgan topshiriqni komitentning merosxo‘rlaridan yoki huquqiy vorislaridan (vakillaridan) tegishli ko‘rsatmalar kelguncha bajarib turishi shart.
[OKOZ:
1.03.00.00.00 Fuqarolik qonunchiligi / 03.11.00.00 Majburiyatlarning alohida turlari / 03.11.23.00 Mol-mulkni ishonchli boshqarish]
49-bob. Mol-mulkni ishonchli boshqarish
849-modda. Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi
Mol-mulkni ishonchli boshqarish shartnomasi bo‘yicha bir taraf (boshqaruvning muassisi) ikkinchi tarafga (ishonchli boshqaruvchiga) mol-mulkini muayyan muddatga ishonchli boshqaruvga topshiradi, ikkinchi taraf esa ushbu mol-mulkni boshqaruvning muassisi yoki u ko‘rsatgan shaxs (foyda oluvchi) manfaatlarini ko‘zlab boshqarish majburiyatini oladi.
Mol-mulkni ishonchli boshqarishga topshirish bu mol-mulkka mulk huquqining ishonchli boshqaruvchiga o‘tishiga olib kelmaydi.
Ishonchli boshqaruvchi mol-mulkni ishonchli boshqarar ekan, ishonchli boshqarish shartnomasiga muvofiq ushbu mol-mulkka nisbatan foyda oluvchining manfaatlarini ko‘zlagan holda har qanday yuridik va amaliy harakatlarni qilishga haqli.
Qonunda yoki shartnomada mol-mulkni ishonchli boshqarish bo‘yicha ayrim harakatlarga nisbatan cheklovlar nazarda tutilishi mumkin.
Ishonchli boshqarishga topshirilgan mol-mulk yuzasidan bitimlarni ishonchli boshqaruvchi o‘z nomidan amalga oshiradi, bunda u o‘zining shunday boshqaruvchi sifatida ish olib borayotganini ko‘rsatadi. Agar yozma tarzda rasmiylashtirishni talab qilmaydigan harakatlar amalga oshirilayotganida ikkinchi taraf ishonchli boshqaruvchi bu harakatlarni ana shunday boshqaruvchi sifatida amalga oshirayotganligidan xabardor qilingan bo‘lsa, yozma hujjatlarda esa ishonchli boshqaruvchining ismi yoki nomidan keyin tegishli belgi qo‘yilgan bo‘lsa, mazkur shartga rioya qilingan hisoblanadi.
Ishonchli boshqaruvchining ana shunday boshqaruvchi sifatida harakat qilishi to‘g‘risida ko‘rsatma bo‘lmasa, u uchinchi shaxslar oldida shaxsan majburiyat oladi va ular oldida faqat o‘ziga qarashli mol-mulk bilan javob beradi.