Fuqarolik jamiyatining zamonaviy konsepsiyalarini ko’rib chiqar ekanmiz, ularda mazkur fenomenning ontologik va gnoseologik jihatlariga ijtimoiy qarashlar xilma-xilligini ko’ramiz

Xulosa
Fuqarolik jamiyatining zamonaviy konsepsiyalarini ko’rib chiqar ekanmiz, ularda mazkur fenomenning ontologik va gnoseologik jihatlariga ijtimoiy qarashlar xilma-xilligini ko’ramiz. Ta‘kidlash o’rinliki, fuqarolik jamiyatining zamonaviy konsepsiyalari ijtimoiy muammolar tahlilining tizimli mezonlarini ishlab chiqqanligi va ilmiy hamjamiyat oldiga original konseptual va amaliy echimini talab qilayotgan yangi masalalarni ko’ndalang qilib qo’yganligi. XX asr nafaqat texnik progress, balki tizimli fikrlash shakllanishi va hukmronligi davri bo’lganligini olimlar biladi. Aynan shunday vaqtda, fuqarolik jamiyati – ijtimoiy borliqning tizimli tahlili kontekstida o’rganila boshlanadi. Bu albatta, bugun olimfaylasuflarga zamonaviy ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy jarayonlarni nafaqat modellashtirish imkoniyatini, balki, ularning kelajagi haqida aniq tasavvurlar paydo bo’lishga olib keladi. Bugungi kunda ham fuqarolik jamiyatini o’rganish masalalarida bir qator muammolar mavjud: fuqarolik jamiyatini tushunishning universal yondashuvlari mavjudmi kabi masalalardir. SHuning bilan birga, fuqarolik jamiyati haqidagi g’oyalar va tasavvurlar genezisi, mazkur fenomen antik va o’rta asrlarda – davlat qiziqishlari jamiyat, va albatta xususiy qiziqishlardan ustuvorligi kontekstida talqiq etilganligidan dalolat beradi. Antik va o’rta asrlar olimlari ijodida davlat, jamiyatdagi ijtimoiy munosabatlarni boshqarib turgan bosh institut sanalgan. Mazkur jihat insoniyat rivojining dastlabki bosqichida, davlat va jamiyat o’zaro hamkorligi va dixotomiyasi borasidagi konsepsiyalar yo’qligining asosiy omili hisoblanadi. Fuqarolik jamiyati konseptual diskursining antik paradigmasi – fuqaroning ijtimoiy boshqaruv sohasidagi roli va o’rnini aniqlashdan iborat bo’lgan. Agar ulardan ba‘zilari, fuqarolar davlatdan muayyan darajada avtonomdir (Arastu), boshqalar davlat boshliqlarini fuqaro va jamiyat hayotini reglamentatsiya qilishga chaqirgan (Aflotun). Ularning har biri imkoni boricha ideal davlat qurilmasini ishlab chiqishga harakat qilgan. Aynan shu jihat fuqarolik jamiyati keyingi konseptual ishlanmalari turli talqini va yondashuvlarni keltirib chiqardi.
Adabiyotlar
1.Каримов И.А. «Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка тахдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари» Т.: Ўзбекистон, 1997.
2 .Низомулмулк. Сиёсатнома. Т.: Адолат,1997
3 Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. –T.: “O‘zbekiston
4 Узбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 21 октябрдаги «Суд-хукук тизимини янада ислох килиш, фукароларнинг хукук ва эркинликларини ишончли химоя килиш кафолатла­рини кучайтириш чора-тадбирлари тутрисида»ги ПФ-4850-сон Фармони «Халк сузи» газетаси.
5 Шавкат Мирзиёев. Конун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш - юрт тараккиёти ва халк фаровонлигининг гарови. Узбекистон Республикасининг сайланган Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Узбеки
davlatchiligi tarixining goyaviy asoslaridan biridir. Shuningdek, ¹O`zbekistonda davlatchilikning paydo bulishida va o`zbek xalkining etnik jixatdan shakllanishida tub utrok dexkonchilik axolisi tutgan urni aloxida axamiyat kasb etadi. Bugungi o`zbek xalki tarixan shu zaminda yashagan xalkning davomchisi va shu yerda shakllangan turmush tarzi va madaniyatining tulakonli vorisi xisoblanadi. O`zbekistonda davlatchilikning kelib chikishida miloddan avvalgi III-II ming yilliklarda shakllangan sun’iy sugorishga asoslangan dexkonchilik xujaligi, xunarmandchilik va maxsulot almashishning kelib chikishi asosiy omil bulib xizmat kilgan. Shu bilan birga O`zbekistonda davlatchilikning shakllanishi va rivojlanishi jarayonida tub axolining urf-odatlari, an’analari va ma’naviyati, azaliy ijtimoiylashuv jarayoni birlashtiruvchi omil bulib kelgan. O`zbekiston xududlari kadimdan to bugungi kungacha xukm surgan maxalliy davlatlarning vujudga kelishi, bu davlatlardagi ijtimoiy-iktisodiy, siyosiy va madaniy munosabatlar, ularning o`ziga xos xususiyatlarini urganish o`zbek davlatchiligi tarixi fanining predmeti xisoblanadi. Shu bilan birga O`zbekistonning ilk davlatchiligi tarixi geografik xududiy ma’noda nafakat bugungi O`zbekiston, balki butun Urta Osiyo mikiyosidagi kadimiy, madaniy, iktisodiy va siyosiy jarayonlarni kamrab olgan siyosiy ijtimoiy xodisa sifatida talkin kilindi.1998 yilda O`zbekiston Respublikasi Prezidenti I.A.Karimov bir gurux tarixchi –olimlar bilan uchrashuvida kilgan ma’ro`zada o`zbek davlatchiligi tarixining anik yunalishiga, uning ilmiy-metodologik konsepsiyalariga doir muxum fikr-muloxazalarni bayon kildi. Bir so`z bilan aytganda ijtimoiy fanlar oldida turgan vazifalar anik belgilab berildi. Ushbu yunalishdagi muxum masalalardan biri bu-fanning manbashunoslik masalasidir. O`zbek davlatchiligi tarixining kadimiy ildizlarini ochib berishda arxeologik moddiy manbalar asosiy urin tutadi. Vatanimiz davlatchiligi tarixini urganishda Vatanimiz xududidan topilganarxeologik topilmalar

Xulosa
O’zbek xalqi ruhining tiklanishi, millat ma’naviy-axloqiy ideallarining shakllanishi chuqur milliylik bilan umuminsoniylik chambarchas bog’liq bo’lgan hodisadir. O’zbekistonda yashayotgan xalqlar, o’ziga xoslikni yo’qotmagan holda, umumiy ruhiyatga, xulq-atvor falsafasiga ega bo’lmoqdalar. Bu esa mustaqillik yillari mobaynida millatlararo totuvlik manbai bo’lib kelgan yagona ma’naviy-ruhiy negizni vujudga keltirdi. prezidentimiz “Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q” asarida aytadilar: Xalqimiz tarixan turkiy xalqlar oilasiga mansub bo’lishiga qaramay, ‘anturkizmni va “Buyuk Turon”shovinistik g’oyasini qathiyan rad etdi. Biz uchun Turon - mintaqadagi turkiy tilda so’zlashuvchi xalqlarning o’ta siyosiy emas, balki madaniy birligining ramzidir. Bundan tashqari, umumiy madaniy, tarixiy va antro’ologik ildizlarimiz bizni tojik xalqi bilan ham tutashtiradi. Bu hol bizga o’z madaniyatimizni Markaziy Osiyo uchun ma’lum darajada noyob bo’lgan turk va fors madaniyatlarining sintezi deb hisoblashga to’la huquq beradi. Biz o’zbeklarni ulug’, bunyodkor xalq deb dunyoga tarannum etayapmiz va aslida ham shunday. O’zbekning fehl-avtori ayon. U yerni, tabiatni sevadi. Do’ppisida suv tashib bo’lsa ham, daraxt ko’kartiradi. O’zbek tom mahnoda bunyodkordir. Unga birovning yeri kerak emas. Mobodo qo’liga qurol olguday bo’lsa, faqat o’zini himoya qilish uchungina oladi. O’zbek xalqining iligi to’q, baquvvat demoqchiman. Yana tilimizda “tagli-tugli”, “‘alagi toza” degan iboralar ham bor. Bu bir joyda muqim yashagan, o’z turmush tarziga, axloq-odob mezonlariga, aqidalari va tafakkur tarziga ega bo’lgan xonadonlarga nisbatan aytiladi. Butun ommani, bir necha yuz minglab, millionlab aholini birlashtirgan aqidalarga, mezon va qoidalarga ega bo’lgan xalqni qanday izohlash, tahriflash mumkin?! Ana shu hayotiy va ijtimoiy mantiqdan kelib chiqsak, tahrif va izoh bitta - bo’ladi - milliy borlig’imiz, madaniyatimiz ildizi, tomiri o’troq bo’lgan. O’zbek xalqi o’zini dunyoga ko’rsatmoqda. CHet ellarda o’qiyotgan yoshlarimizning yutuqlari, s’ortchilarimzning hayratomuz g’alabalari, ilm-fan va texnikadagi yangiliklar o’zbek xalqining Uchinchi Uyg’onish davriga kirganligiga dalolatdir.5a

Adabiyotlar

1.Каримов И.А. «Ўзбекистон XXI аср бўсағасида: хавфсизликка тахдид, барқарорлик шартлари ва тараққиёт кафолатлари»

2. Низомулмулк. Сиёсатнома.
3. Mirziyoev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qat’iy tartib-intizom va shaxsiy javobgarlik – har bir rahbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak.
4. Узбекистон Республикаси Президентининг 2016 йил 21 октябрдаги «Суд-хукук тизимини янада ислох килиш, фукароларнинг хукук ва эркинликларини ишончли химоя килиш кафолатла­рини кучайтириш чора-тадбирлари тутрисида»ги ПФ-4850-сон Фармони «Халк сузи» газетаси.
5. Шавкат Мирзиёев. Конун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш - юрт тараккиёти ва халк фаровонлигининг гарови. Узбекистон Республикасининг сайланган Президенти Шавкат Мирзиёевнинг Узбеки
6. фукаролик жамийати шаклланиши мониторинг килиш институти жорий архиви.
7.Каримов И.А. урта аср шарк мутафаккирларининг илмий мероси.
8.Абу Носир.Фозил одамлар шахри.

1^ Ўзбекистон цивилизацияси: давлатчилик ва ҳуқуқ тарихиданлавҳалар. – Тошкент. Адолат, 2001 – 10-58 бб;