Fuqarolik jamiyati qurilishida qonun ustuvorligi tamoyilining

2

.

Fuqarolik jamiyati institutlarining tasnifi.

Fuqarolik jamiyati institutlarining huquqiy asoslari.

Fuqarolik jamiyati institutlarining

tashkil etilishi va faoliyat yuritishining huquqiy asoslarining o’zagi sifatida dastavval

O’zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi

ni tilga olish o’rinlidir. Prezidentimiz iborasi

bilan aytganda,  “mustaqilligimizning dastlabki yillaridayoq Konstitutsiyamizda nodavlat

notijorat tashkilotlari faoliyatiga doir asosiy printsiplarning mustahkamlab qo’yilishi barcha

aholi qatlamlari manfaatlarini aks ettiradigan bunday tashkilotlar keng tarmoqlarining

rivojlanishi uchun qulay sharoit yaratdi”

37

.

O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining XIII bobi jamoat birlashmalari faoliyatining

konstitutsiyaviy asoslariga bag’ishlangan. Mazkur bobda jamoat tashkilotlarining turlari, faoliyat

ko’rsatish tartibi, ularning davlat hokimiyati organlari va mansabdor shaxslariga nisbatan

mustaqil ekanligi kabi printsiplar mustahkamlab qo’yilgan. Xususan, Konstitutsiyaning 56-

moddasida belgilanganidek,  “O’zbekiston

Respublikasida

qonunda belgilangan

tartibda

ro’yxatdan o’tkazilgan kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar, olimlarning jamiyatlari, xotin-

qizlar, faxriylar va yoshlar tashkilotlari, ijodiy uyushmalar, ommaviy harakatlar va fuqarolarning

boshqa uyushmalari jamoat birlashmalari sifatida ehtirof etiladi”.

Fuqarolar yig’ini birinchi marta o’zini o’zi boshqarish organi sifatida Konstitutsiyada

ehtirof etildi. O’zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 105-moddasida ushbu huquqiy

norma belgilandi:

“SHaharcha, qishloq va ovullarda, shuningdek ular tarkibidagi mahallalarda hamda

shaharlardagi mahallalarda fuqarolarning yig’inlari o’zini o’zi boshqarish organlari bo’lib, ular

ikki yarim yil muddatga raisni (oqsoqolni) va uning maslahatchilarini saylaydi.

O’zini o’zi boshqarish organlarini saylash tartibi, faoliyatini tashkil etish hamda vakolat

doirasi qonun bilan belgilanadi”.

1993 yil 2 sentyabrida qabul qilingan