Fuqarolik huquqi savollar javoblar

994-модда. Ўн тўрт ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган вояга етмаганлар томонидан етказилган зарар учун жавобгарлик
Ўн тўрт ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган вояга етмаганлар етказилган зарар учун умумий асосларда мустақил жавобгар бўладилар.
Ўн тўрт ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган вояга етмаганнинг зарарни қоплаш учун етарли мол-мулки ёки бошқа даромад манбалари бўлмаган тақдирда, зарар тўлиғича ёки унинг етишмаган қисми вояга етмаганнинг ота-онаси (фарзандликка олувчилари) ёки васийи томонидан, агар улар зарар ўзларининг айби билан етказилмаганлигини исботлай олмасалар, тўланиши лозим.
Агар ҳомийликка муҳтож ўн тўрт ёшдан ўн саккиз ёшгача бўлган вояга етмаган тегишли тарбиялаш, даволаш муассасасида, аҳолини ижтимоий ҳимоя қилиш муассасасида ёки қонунга кўра унинг ҳомийси ҳисобланувчи бошқа шунга ўхшаш муассасада турган бўлса, бу муассасалар, агар зарар уларнинг айби билан етказилмаганлигини исботлай олмасалар, зарарни тўлиғича ёки унинг етишмайдиган қисмини тўлашлари шарт.
Зарар етказган вояга етганида ёхуд у вояга етмасидан унда мол-мулк ёки зарарни тўлаш учун етарли даромад манбалари пайдо бўлганида ёхуд у вояга етмасидан муомала лаёқатига эга бўлганида ота-она (фарзандликка олувчилар), ҳомий ва тегишли муассасанинг зарарни тўлаш бўйича мажбурияти тугайди.
114 Omonat saqlaganlik uchun to’lanadigan haq to’lash qanday tartibda amalga oshiriladi?. 885-модда. Омонат сақлаганлик учун тўланадиган ҳақ
Омонат сақлаганлик учун ҳақ сақловчига сақлаш тамом бўлганидан кейин, борди-ю, сақлаш учун даврлар бўйича ҳақ тўлаш назарда тутилган бўлса — ҳар бир давр тамом бўлганидан кейин тўланиши шарт.
Агар сақлаш омонат сақловчи жавобгар бўлмаган вазиятлар туфайли шартлашилган муддатидан олдин тўхтатилса, омонат сақловчи ҳақнинг мутаносиб қисмини, ушбу Кодекс 883-моддасининг биринчи, иккинчи ва учинчи қисмларида назарда тутилган ҳолларда эса, ҳақнинг ҳаммасини олиш ҳуқуқига эга бўлади.
Агар сақлаш омонат сақловчи жавобгар бўладиган вазиятлар туфайли муддатидан олдин тўхтатилса, у сақлаганлик учун ҳақ талаб қилиш ҳуқуқига эга бўлмайди, бу ҳақ устидан олган суммаларни эса юк топширувчига қайтариши шарт.
Агар шартномада назарда тутилган муддат тугаганидан кейин сақлаб турилган ашё юк топширувчи томонидан қайтариб олинмаган бўлса, у ашёни бундан кейин сақлагани учун омонат сақловчига тегишли миқдорда ҳақ тўлаши шарт.
Ушбу модданинг қоидалари омонат сақлаш шартномасида бошқача тартиб белгилаб қўйилган бўлмаса қўлланилади.
115 Prokat shartnomasi (tushunchasi, belgilari) Aholiga xizmat ko'rsatish yuzasidan tuziladigan shartnomalardan
biri prokat shartnomasidir. Prokat shartnomasining ta ’rifi Fuqarolik Kodeksi
558-moddasining 1-qismida berilgan bo'lib unga ko'ra, prokat shartnomasi
bo'yicha doimiy tadbirkorlik faoliyati sifatida mol-mulkni ijaraga beruvchi
haq evaziga ijaraga oluvchiga vaqtinchalik egalik qilish va foydalanish
uchun ko'char mol-mulkni topshirish majburiyatini oladi.
Ushbu tarifdan prokat shartnomasining quyidagi huquqiy belgilarni
ko'rsatib o'tish mumkin.
Birinchidan, prokat shartnomasi ikki tomonlama shartnomalar
turkumiga kiradi. Chunki shartnoma taraflarining (ijaraga beruvchi va ijaraga
oluvchilarning) har ikkisida ham tegishli huquq va majburiyatlar mavjud.
Ikkinchidan, shartnoma har doim haq baravariga tuziladi. Bunda
mol-mulkni ijaraga beruvchi haq evaziga ijaraga oluvchiga vaqtinchalik
egalik qilish va foydalanish uchun topshirish majburiyatini oladi.
Uchinchidan, shartnoma konsensual harakterga ega. Shartnoma
yuzasidan taraflar o'rtasida huquq va majburiyatlar o'zaro kelishuvga
erishilgan paytdan boshlab vujudga keladi.