Fozil odamlar shahri

Korrupsiya- jamoatchilik ishonchini yóqotish!
Abu Nasr Farobiy “Fozil odamlar shahri” asarida fuqarolik jamiyatini qurishda tóģanoq bóladigan muammolardan bir bu korrupsiyadir deb qayd etgan. Bu gap qanchalik tòģri ekanligini hozirgi korrupsiya jadal rivojlangan zamonga qarab fikr yuritsak notòģri bòlmaydi. Bozor iqtisodiyoti tizimi kushandasi, davlatlar órtasida ikki va undan kóp tomonlama hamkorlik, nafaqat biznes, investitsiya, balki ta’lim hamda boshqa kòplab sohalar rivojiga shafqatsiz tòsiq bólib kelayotgan omillardan biri ham bu korrupsiyadir.
Har yili kòplab korxonalarning yopilishi, yangi boshlangan bizneslarning qulashi, mamlakatning iqtisodiy, siyosiy, ma’naviy va madaniy rivojining sekinlashuvi hamda putur yetishi zamirida ham mana shu “kòrinmas qòllar”, ya’ni korrupsiyani kórishimiz mumkin. Diplomat Kofi Annan aytganidek, agar korrupsiya kasallik bòlsa, uni davolashning asosiy qismi shaffoflikdir. Ammo shaffoflikni vujudga keltirish va korrupsiyaning chirmashib ketgan tomirlarini chopib tashlash oson ish emas. Sababi korrupsiya keng qamrovli bòlib, u jamiyatning ayrim qatlamlari, toifalari hamda guruhlarining kundalik faoliyatiga aylanib, ushbu jamiyatdagi “kasallik” hududini, kólamini va darajasini yetarli darajagacha kuchaytirib borgan.
Hammamizga ma’lumki, poraxórlik, ya’ni korrupsiya o’zbek jamiyatining rivojlanishiga, xususan, demokratik yangilanish hamda modernizatsiyalanish jarayoniga har jihatdan xalaqit bermoqda. Garchi bu masala uzoq yillardan beri ta’kidlanib, “qólga tushgan” amaldorlar televideniya va matbuotda namoyish etilganiga qaramasdan ham korrupsiyaning ildizlari tamomila qurib bitgan emas. Shu sababli ham korrupsiya fuqarolar huquq va erkinliklari qópol ravishda buzilishlariga, qonunlarga hurmat ruhi pasayishiga, iqtisodiy rivojlanish izdan chiqishiga, eng daxshatlisi davlat va jamiyat uchun òta xavfli bólgan uyushgan jinoyatchilik keng yoyilishiga qulay sharoit yaratmoqda.
Xulosa qilib aytganda, korrupsiya- taraqqiyot kushandasi, xavfsizlikka tahdid tuģdiruvchi xavfli jinoyat. Bu illatning oldini olish uchun kurashish tegishli organlargagina emas, barchaning mas’uliyatli ishi bòlishi zarur. Biz kabi ósmirlarni korrupsiya órgatib qòymaslik uchun esa tarbiyani oiladan boshlash kerak, chunki “qush uyasida ko’rganini qiladi” degan naql bejiz aytilmagan. Bu illatni bartaraf etish uchun oila, mahalla, maktab va butun bir jamiyat harakat qilish kerak, shundagina biz bu xavfni bartaraf etgan bólamiz va har taraflama rivojlanamiz.
Gulxumor Eshnazarova