Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

Nazorat savollari

• 
  Mazkur fanni o‘rganish uchun qaysi umumta’lim fanlarini bilish zarur?
  
• 
  «Foydali qazilmalar» ham fan, ham ishlab chiqarish sohasi, degan iborani izohlang.
  
• 
  Mazkur fanni o‘rganish qaysi geologik fanlar bilimiga tayanadi?
  
• 
  Fanning maqsadi va vazifalari nimalardan iborat?
  
• 
  «Ma’dan» va «foydali qazilma» atamalarining farqi nimada?
  
• 
  Foydali qazilmalar guruhlarini sanab bering.
  
• 
  Ma’dan tanasi deganda nima tushuniladi?
  
• 
  Ma’dan namoyoni bilan foydali qazilma koni o‘rtasidagi farq nimada?
  
• 
  Ma’dan tushunchasi nimani anglatadi?
  

Glossariy
Ma’dan – foydalanish iqtisodiy jihatdan naf keltiradigan tabiiy minerallar uyumi.
Ma’dan belgisi – etarli o‘rganilmagan yoki qazib olishga yaroqsiz foydali qazilmalar yig‘indisi.
Ma’dan gavdasi – metall elementlar va ularning minerallari to‘planishidan hosil bo‘lgan foydali qazilma koni.
Ma’dan koni – metall elementlar va ularning minerallari to‘planishidan hosil bo‘lgan foydali qazilma koni.
Foydali qazilma – sanoatda yoki xalq xo‘jaligida qo‘llanishi mumkin bo‘lgan, er bag‘rida joylashgan minerallarning to‘plami. Qazib olinayotgan foydali qazil-malar qattiq, suyuq va gaz holida bo‘lishi mumkin.
Foydali qazilma koni – o‘ziga xos geologik sharoitda vujudga kelgan, sifati sanoat talabiga javob beradigan, miqdori qazib olishga etarli qazilmalarning bir yoki bir nechta ruda gavdalari ko‘rinishida to‘plangan joyi.
Foydali qazilma uyumi –sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan tabiiy mineral xom ashyoning er yuzasida yoki er ostida to‘planishi.

2. 
   FOYDALI QAZILMA KONLARINING SHAKLLARI VA
   

TABIATDA YOTISH SHAROITLARI

Foydali qazilma konlari va ular joylashgan tog‘ jinslarining hosil bo‘lishiga qarab, konlar ikki turga bo‘linadi:

1.