Foydali qazilmalarning genetik va sanoat turlari

Nazorat savollari

• 
  Egzogen koni deb nimaga aytiladi?
  
• 
  Egzogen konida qanday tog‘ jinslari uchraydi?
  
• 
  Egzogen konlaridagi asosiy minerallarni sanab bering?
  
• 
  Nurash mahsulotlarining tarqalish va to‘planish jarayonlarini ayting.
  
• 
  Nurash qobig‘ining rivojlanishida geologik sharoitning ahamiyati.
  

Glossariy
Allyuviy – (allyuvial yotqiziqlar) oqar suvlar (daryo, irmoq) bilan oqizilib kelib to‘plangan yotqiziqlar.
Geologik blok – o‘xshash geologik shart-sharoitlarda foydali qazilma jismlarining qalinligi, tuzilishi, tarkibi, sifati va xususiyatlari, tog‘-kon texnik shart-sharoitlari va shu kabilarning o‘xshashligi bilan tavsiflanadigan ma’danli maydon yoki kon uchastkasi.
Delyuviy – (delyuvial yotqiziqlar) – yomg‘ir yoki qor erishidan hosil bo‘lgan suvlar oqizilib keltirgan, shuningdek o‘z og‘irligi ta’sirida siljishi va grunt oquvchanligi natijasida qirlar etagida va yon bag‘irlarining quyi qismida to‘plangan nuragan tog‘ jinslaridan iborat yotqiziqlar.
Likvatsiya – petrologiyada harorat pasayganida, metallurgik jarayonlarda kuzatilganidek magmaning aralashmaydigan tarkiblarga aylanishi (natijada likvatsion sulfid konlari vujudga kelishi mumkin.
Mineral xom ashyo – xalq xo‘jaligida foydalanish uchun kerak bo‘lgan mineral resurslarni tog‘ kon sanoati tomonidan o‘zlashtirish jarayonida er qa’ridan olingan va qayta ishlangan foydali qazilmalar.
Prolyuviy – nurash jarayonida hosil bo‘lgan mahsulotlarning oqar suvlar yordamida oqizilib ketishi va qayta yotqizilishi natijasida hosil bo‘lgan bo‘shoq hosilalar.
Struktura – magmatik va metamorfik tog‘ jinslari uchun kristallanish darajasi, kristallarning mutlaq va nisbiy o‘lchamlari va shakli, ularning o‘zaro birikishi.
Tekstura – tog‘ jinslarining tashqi ko‘rinishi. Donalar yoki kristalarning o‘zaro joylashish tartibi, minerallarning bir-biri bilan o‘zaro munosabati va joylashishini ifodalaydi.