Foydali qazilmalarni boyitish jarayonlari

Yordamchi jihozlar 
Magnitli boyitishda yordamchi jihozlarga magnitli deshlamatorlar va 
gidrosiklonlar hamda bo‘tanani magnitlantiruvchi va magnitsizlantiruvchi 
uskunalar kiradi. 
Magnitli deshlamatorlar. 
Deshlamatorlar chiqindilarga bo‘sh tog‘ 
jinslari shlamlarini va tasniflovchi uskunalar quyilmalaridagi kamqiymat 
hosilalarni tashlash yuborish uchun va filtrlashdan oldin magnetitli 
boyitmalarni quyultirish uchun qo‘llaniladi. 
Magnitli deshlamator (64, 
a
-rasm) silindr shaklli chandan iborat 
markaziy yuritmali quyultirgichdan 
1
, valga 
3
mahkamlangan parrakli 
ramadan 
2
, halqali quyish novidan 
4
va dastlabki bo‘tanani uzatish 
quvuridan 
5 
iboratdir. Dastlabki bo‘tana uchun magnitlovchi qurilmaning 
6
mavjudligi deshlamatorlarning o‘ziga xos xususiyati sanaladi. Ayrim 
deshlamatorlar aylanma parrakli ramaga mahkamlangan qo‘shimcha 
magnitlovchi qurilmalarga 
7 
ega bo‘ladi. 
Magnitlovchi qurilmalarning magnit maydoni orqali (
H
=32-40 
kA/m) bo‘tananing o‘tishida magnetit zarralari flokulalar hosil qiladi va 
deshlamator tubiga cho‘kadi. Quyultirilgan mahsulot nasoslar bilan 
chiqarib yuboriladi. Aylanma parraklar ancha zich quyultirilgan mahsulot 
olishga va cho‘kadigan shlamning aralashtirilishiga yordam beradi. 
Tindirilgan suv shlamlar bilan birga halqali quyilish novi qirg‘oqlari orqali 
quyiladi va deshlamatordan chiqariladi. 
Deshlamatsiyada quyultirilgan mahsulotda temir massasi ulushining 
dastlabki mahsulotga qaraganda 0,3 dan 10 % gacha ortishi ta’minlanadi. 
Quyilmaning (shlamlar) chiqishi 0,1-24 % ni va undagi temirning massa 
bo‘yicha ulushi 7,9-22,7 % ni tashkil etadi. Quyultirish sathi yuzasining 1 
m
2
maydoniga solishtirma unumdorlik 0,5 dan 5 t/(m
2
*
s) gacha o‘zgaradi. 

---

265 
Ta’minlashda qattiqlikning miqdori 10-50 %, quyultirilgan mahsulotda 20-
70 %, quyilmada – 0,3-12 % ni tashkil etadi. Deshlamatorlarning texnik 
tavsiflari 4.8-jadvalda keltirilgan.