Quyash nurlanıwın elektr tokına aylandırıw
XX ásirdiń aqırına kelip, insaniyat ıssılıq energiyasın elektr energiyasına aylandırıw ushın bir qatar principlerdi islep shıqtı hám ózlestirdi. Olar shártli túrde mashina hám mashinasız usıllarǵa bóliniwi múmkin. Ekinshisi tez-tez tuwrıdan-tuwrı energiya ótkeriw usılları dep ataladı, sebebi olar ıssılıq energiyasın mexanik jumıslarǵa aylandırıw basqıshına iye emesler.
Quyash energiyasın elektr energiyasına aylandırıw
Mashina konvertorlari arasında bug ' hám gaz turbinasi apparatları eń ataqlı bolıp, ásirler dawamında barlıq er astı ıssılıq hám atom stansiyalarında isleydi. Olar kosmosda islew ushın juwap beredi, lekin bul halda bug ' kondansatörü wazıypasın atqaratuǵın arnawlı ıssılıq almastırǵısh — emitter kerek. Er bug 'turbinasi ornatıw kondensatsiya ıssılıq aylanba suw menen ajıratılǵan bolsa, bul halda, kosmik ıssılıq shıǵarıw turbinasi puw yamasa gaz (bul gaz turbinasi bolsa ) tek radiatsiya múmkin shıǵındı. Sol sebepli, elektr támiynatı jabıq bolıwı kerek. Jabıq gaz turbinasi apparatınıń sxematik diagramması (HRTU) 1-suwretde kórsetilgen, a. bul erda quyash radiatsiyası, quyash qazanınıń maydanında 1 koncentratori tárepinen tóplanǵan 2, jumıs denesin isitadi — 1200-1500 K ge shekem bolǵan temperaturaǵa inert gaz hám kompressor tárepinen jaratılǵan basım astında 3, elektr generatorın basqaratuǵın 4 gaz turbinasi pıshaqlarına ıssı gaz jetkizip beredi AC 5. Quyash qazan, hám keyin tońlatqıshda soğutuldu — - turbinasi gaz islep shıǵarıw, sonday etip, tiykarǵı ısıp islewin ańsatlastırıw, kompressor keyin jumıs gaz isitadi regenerator 6 birinshi kiredi 7 emitter. 1977-jılda Ózbekstan FA Fizika-texnika institutında bes metrli faz parabolik konsentratorida ótkerilgen uchkilovatli gaz turbinasi apparatınıń jer ústi sınaqları kórsetkeni sıyaqlı, bul túrdegi apparatlar júdá manevralangan bolıp, nominal gezeklerge shıǵıw (36 000 ob / min) quyash qarıwmasini cilindrsimon qazan boslig'iga qoyǵannan berli 1 minutadan kóbirek waqıt talap etedi. Bul apparat natiyjeliligi 11% edi.
Biypul energiya isletetuǵın quyash energetikası apparatları ushın nátiyjelililik ma`nisi organikalıq janar mayda dástúriy ıssılıq mashinaları ushın júdá zárúrli emes. Biraq, bul sonday emes, sebebi quyash kosmik energiya apparatlarınıń eń úlken hám eń salmaqli bólimleri — Hub hám sholan - emitentning ólshemleri hám salmaǵı birinshi náwbette ornatıw natiyjeliligine baylanıslı.
Tap sonday, Amerika quyash bug ' turbinasi zavodı " Sunflower" 12 kw/m2 buyırtpa boyınsha sholan -emitentning ayriqsha maydanında 2% nátiyjelililikke iye edi. 10 GW ushın SKESNING bunday qásiyetleri menen (búgingi kúnde dúnyadaǵı eń iri qalalar ushın zárúr bolǵan bunday kúsh) 10 km2 bolǵan sholan -radiatorni talap etedi. Jamlı jabıq pasta bolıp tabıladı mashinaları menen eksperimental energiya apparatları salıstırǵanda kemrek islep shıǵılǵan.
Barlıq mashina transduserlarining ulıwma kemshilikleri olardıń aylanatuǵın bólimleriniń bar ekenligi bolıp, olar stanciyanıń turaqlı baǵdarın saqlap qalıw menen baylanıslı mashqalalardi keltirip shıǵaradı. Bunnan tısqarı, gaz yamasa bug ' jumısshı organı retinde paydalanıw sebepli, radiatorni meteoritlarning bólekleniwine qarsı arnawlı qorǵaw kerek.
Do'stlaringiz bilan baham: |