Фосфорли угитлар


Оддий суперфосфат ишлаб чикариш



Download 211,79 Kb.
bet4/6
Sana04.04.2022
Hajmi211,79 Kb.
#528146
1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Фосфатли ўғитлар ишлаб чиқариш

2.3. Оддий суперфосфат ишлаб чикариш.

Суперфосфат кулранг, сочилувчан порошок, асосан, кальций дигидрофосфат билан кальций сульфат аралашмасидан иборат, жуда кенг таркалган, сувда яхши эрийди, яхши угит, апатит концентратидан таркибида 19,5 % дан ортик Р2О5 бор олий сорт ва 19 % дан кам булмаган Р2О5 бор биринчи сорт суперфосфат ишлаб чикарилади. Кара-Тау фосфоритларидан Р2О5 нинг микдори 14 % дан кам булмаган суперфосфат ишлаб чикарилади.


Суперфосфат апатит ёки фосфоритни сульфат кислота таъсирида парчалаб олинади. Бу реакция 2 боскичда боради:

1-боскич
Са5F(PO4)3 + 5H2SO4 + 2,5H2O = 5(CaSO4*0,5H2O) +


+ 3H3PO4 + HF + Q (а)
2-боскич
Са5F(PO4)3 + 7H3РO4 + 5H2O =5[Ca(H2РO4 )*Н2О ] +
+ HF + Q (б)

Хосил булган монокальций фосфат [Ca(H2PO4)2*H2O] аввалига эритма холида булиб, туйинтирилгандан кейин чукмага туша бошлайди. Фосфатнинг батамом парчаланиш вакти (б) ёки реакциянинг охиригача бориш муддати 5 секунддан 25 секундгача булиши мумкин. Иккала реакция (а) ва (б) экзотермик булгани учун реакция камерасида харорат 1100, + 1150С гача кутарилади. Хосил булган полугидрат CaSO4*0,5H2O сувсизла-ниб ангидрит кальций сульфатга (СaSO4) айланади. Бунинг натижасида суперфосфат тезда котади.


Суперфосфатнинг камераларда етилиши жуда мураккаб гетроген жараёндир, бунда кимёвий реакциялар билан парчаланмай колган фосфатлар хажмига фосфат кислотанинг жуда секин борадиган диффузияси ва хосил булаётган монокальций гидратнинг кристаллизацияси хосил булади. Бу жараёнда суперфосфат етилиши тезлигига (ёки реакцион камераларнинг унумдорлигига) ва хосил булаётган суперфосфатнинг, страуктурасига, физикавмий хоссаларига камеранинг харорати хамда сульфат кислотанинг дастлабки концентрацияси актив таъсир килади. Жараённинг тез ва узлуксиз бориши учун сульфат кислотанинг концентрацияси 68 % булиши керак. Суперфосфатнинг тцула етилиш жараёни 30-400С да массани охиста аралаштириб, амалга оширилади. Масса совутилганда Са(Н2РО4)22О нинг кристалланиши тезлашади, эритмадаги Н3РО4 нинг концентрацияси ортади, (б) рекция тезлашади.
Фосфорли хом ашёлар таркибидаги Fe2O3 билан Al2O3 лар парчаланиб, альюминий ва темир сульфатлар хосил килади ва улар тайёр суперфосфат саклаб куюлганда монокальцийфосфат билан реакцияга киришиб, фосфорни сувда эримайдиган холатга келтиради.
Фосфорли хом ашё парчаланганда хосил буладиган водород фторид (HF) рудадаги кумтупрок билан реакцияга киришиб, газ холидаги кремний фторидга айланади:
4НF + SiO2 = SiF4 + 2H2O
Фторли газларга сув таъсир эттирилганда кремний фторид кислота H2SiF6 хосил булади, сунг уни кайта ишлаб натрий кремнийфторид Na2SiF6, натрий фторид NaF ва аммоний кремнийфторид (NH4)2SiF6 олинади.
Узлуксиз ишлайдиган реакторлар — суперфосфат камералари ишлаб чикаришда кенг кулланилади. Бунда табиий фосфат билан сульфат кислота узлуксиз реакцияга киришиб туради. Бунда реакторлар схемаси 2-расмда келтирилган. Реактор вертикал жойлаштирилган, темир-бетондан ишланган цилиндрик шаклда (1) булиб, кузгалмас копкок (2) билан бириктирилган; у роликлар (6) ёрдамида 1,5-2,5 соат давомида бир марта айланади. Камера ичига кузгалмас тешикли чуян труба (3) ва чуян шит (4)

2-расм. Узлуксиз ишлайдиган суперфосфат камерасининг схемаси



урнатилган (коптокка осилган холда); бу шит камерани икки кисмга ажратиб туради, яъни бир кисми аралашмани тушириш учун, иккинчи кисми суперфосфатни чикариб олиш учун хизмат килади. Хосил булаётган суперфосфатни майдалаш учун камера ичига айланувчи пичокли фрезер (5) жойлаштирилган. Бу фрезер камера копкогига урнатилган булиб, камера харакатига тескари характланади. Камера копкоги устига аралаштиргич (7) урнатилган булиб, у фосфат кислота билан сульфат кислотани аралаштириб, пульпа холида камерага бериб туради. камера бир марта айланганида суперфосфат етилиб “суперфосфат пироги” деб аталувчи масса хосил килади. Фрезер бу массани кескичлар ёрдамида кесиб, кузгалмас труба ичига туширилади ва трубанинг пастки кисмидаги тешиклар оркали камера тагига жойлаштирилган транспортёрга тушади (8) ва шу холда омборга утказилади. Диаметри 7 м ва баландлиги 2,5 м ли камера 1 суткада 5 т суперфосфат ишлаб чикаради.


Жараён натижасида хосил булаётган фторли газлар вентиляторлар ёрдамида суриб олиниб, абсорбцион камераларда сувга юттирилади. Бу усулда куйидаги асосий операциялар бажарилади: фосфат билан сульфат кислотани дозировкалаш; уларни аралаштириш (пульпа тайёрлаш): камерада суперфосфат етилтириш; хосил булган суперфосфатни омборда охирига кадар етилтириш ва фторли газлар абсорбцияси.
Омборларда суперфосфат механикавий аралаштир-гичлар ёрдамида аралаштирилиб етилтирилади, унга нейтралловчи брикмалар (суяк толкони, фосфоритлар, охак ва хакозо) кушилади ёки газ холидавги аммиак ёрдамида аммонизация жараёни утказилади.
Бошка угитлар сингари суперфосфат хам катталиги 1-4 мм ли доначалар (гранулалар) шаклига келтирилади. Бу иш махсус гранулаловчи аппаратларда бажарилади. Бунинг учун суперфосфат 16-18 % га кадар намланади ва айланма барабанлар ёрдамида доналанади. Нам холидаги доначалар куриткич барабанларда 900С дан юкори булмаган хароратда кутарилади.
Оддий суперфосфат кучсиз концентрацияли угит, унинг таркибидаги Р2О5 микдори 20 % дан ортмайди. Кучли концентрацияли фосфорли угитлар фосфорли рудаларни фосфат кислота билан парчалаб хосил килинади.

Download 211,79 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish