Фонетик сатҳ бирликлари

bur 

va 

bo‗r

  (segment  birliklar  -  b,u,r  va  b,o‗,r)  tuz  va  tur 

(segment birliklar - t,u,z va t,u,r), "-

man" 

va 

"-san" 

(segment birliklar -m,a,n va 

s,a,n) kabi. Bunday segment birliklarning fonematik xususiyatlari so‗z tarkibidagi 

tovushlar mikdorini orttirish yoki, aksincha, qisqartirish yo‗li bilan ham aniqlanishi 

mumkin. Masalan, 

op 

so‗zi tarkibida ikkita segment birlik (

o

 va 

r 

fonemalari bor), 

zor,  ozor,  bozor 

so‗zlari  tarkibida  esa  ularning  soni  ko‗proq:  3  ta  ("zor"da),  4  ta 

("ozor"da), 5 ta ("bozor"da) kabi. 

 

2.1.1. Fonemalarning differensial va integral belgilari

 

I. 

Fonemalarning  differensial  belgilari 

ularni  bir-biridan  farqlash  uchun 

xizmat  qiladigan  alomatlaridir.  Masalan,  "k"  undoshi  o‗zining  jarangsizligi  bilan 

jarangli  "g"dan  ajralib  turadi,  demak,  "k"ning  jarang-sizligi  va  "g"ning  esa 

jarangliligi  bu  ikki  fonemaning  differensial  (farqlanadigan)  belgilari  sanaladi. 

Differensial  belgilar  fonemalarning  xususiyatini  belgilaydi  -  so‗zlarning  fonetik 

qobig‗ini  va  ma‘nolarini  farqlash  uchun  xizmat  qiladi: