Folklorshunoslikka

qissapardoz, go‘yanda, yirov, o‘zon kabi folklor ijrochilari nomini
7 Алишер Навоий. Мезон ул-авзон. Ун беш томлик. -  Тошкент,
1967,  180-бет.
22
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

bildiruvchi atamalar ham keltirilgan. Bu ma’lumotlar o'zbek folklori 
janrlarining tarixiy asoslari va taraqqiyotini o‘rganishda muhim qim- 
matga ega.
Shuningdek, o‘zbek folklori namunalarining yozib olinishi tarixida 
Zahiriddin Muhammad Boburning «Boburnoma»  asarida keltirilgan 
rivoyatlar,  Gulxaniyning «Zarbulmasal»iga kiritilgan xalq maqollari 
va naqllar, Shayx Sulaymon Buxoriyning «Lug‘ati chig‘atoyi va tur- 
kiy  usmoniy»  asarida  so‘zlar  mag‘zini  izohlash  maqsadida  keltiril­
gan  xalq  qo‘shiqlarining  parchalari,  Muqimiyning  xalq  og‘zaki  ba- 
diiy ijodidagi qo‘shiqlar uslubida yozgan «Sayohatnoma»  asari ham 
muhim o‘rin tutishini qayd etish kerak boiadi.
Jahonning turli mamlakatlarida folklor bilan shug'ullanuvchi  har 
xil  ilmiy jamiyat va uyushmalar ham tashk.il etilgan, Masalan,  1878- 
yilda  Angliyada  L.B.Gomm,  E.Taylor,  J.Frezerlar  tashabbusi  bilan 
«Folklorshunoslar jamiyati»  tuzilgan.  1911-yilda fin  folklorshunos- 
lik maktabining asoschilaridan biri K.Kronning faol ishtiroki tufayli 
«Xalqaro  Folklorshunoslar  federatsiyasi»,  ya’ni  «FFS»  -  “Folklore 
Fellow” tashkil etilgan.  1911-yilda «Nemis folklorshunoslari uyush- 
malari kengashi» -  «Der Verband deutsche Vereine fbr Volkskunde» 
tuzilgan boiib,  1949-yilgacha uni taniqli nemis folklorshunosi va et- 
nografi  Meyer Jon  boshqargan.  Rossiya  FA Til  va adabiyot  boiim i 
tizimida  «Xalq  ijodiyoti  bo‘yicha  ilmiy  kengash»  ish  olib  borgan. 
Shuningdek,  YIJNESKO  qoshida  «Xalqaro  folklor  va  etnologiya 
kengashi»  (ISEF)  va  «Xalqaro  xalq  musiqasi  kengashi»  (IFMS) 
faoliyat yuritgan.
Angliyada  1878-yildan  «Folklore  recorl»,  1883-yildan  “Folk­
lore  journal”,  1890-yildan  esa  “Folklore”  jurnallari  chiqa  boshla- 
gan.  Turkiyada folklorshunos  olim  0 ‘jal  0 ‘g‘uz muharrirligi  ostida 
«Milliy  folklor»  jurnali  chop  ettiriladi.  Rossiyada  xalq  ijodiyotiga 
bag‘ishlangan «Narodnoye tv'orchestvo»  (1937-yildan chiqa boshla- 
gan  boiib,  1992-yildan  yana  nashr  etilmoqda),  «Живая  старина» 
(1890-yilda  asos  solingan  va  1994-yildan yana  nashr  etila boshlan- 
gan), «Этно», «Этносфера», «Вестник Российского фольклорного
23
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

caK)3a» 
kabi jurnallar nasbr etiladi.  2004-yildan Rossiyadagi Antro- 
pologiya va etnografiya muzeyi («Kunstkamera») « Antropologik fo­
rum» jurnalini chop ettira boshlagan.
Hozirgi  davrda  xalq  ijodiyotini  turli  yondosh  fanlaming  nazari- 
yalari  asosida  kompleks  tadqiq  etish  an’anasi  kuchayganligi  bois, 
folklorshunoslikning  «etnofolkloristika»  (xalq  ijodini  etnografik 
hamda  folkloristik  aspektda  tekshirish),  «etnoiingvistika»  (o'zbek 
tilidagi  urf-odat,  marosim,  turli  inonch-e’tiqodlar  bilan  bogiiq 
boigan  dialektizmlarni  etnofolkloristik jihatdan  talqin  qilish),  «ar-