Folklor jamoa ijrochiligi

Qoraqalpog’iston Respublikasining o’ziga xos xalq og’zaki ijodi uslublari 
Qoraqalpog’iston avtonom respublikasining o’ziga xos xalq og’zaki ijodi 
uslublari, folklor san’ati o’zining milliy, ko’xna boy tarixiga egadir. Milliy urf odat, 
an’analar, mehnat va marosim qo’shiqlari, o’lan, dostonlari, Qoraqalpoq elining, 
madaniyati, san’ati, turmush tarzi, va uzoq aks ettiradi. Ushbu xalqning musiqa merosi, 
san’atining asosiy qismi xalq og’zaki ijodi, ya’ni folklor asarlarni tashkil etadi. 
Qoraqalpoq san’ati o’zining janri, ijro uslubi, bilan boshqa hududlardan birmuncha 
farq qiladi, shuningdek ijro bilan birgalikda, kuy qo’shiq, oxanglari, uslubi, musiqa 
asboblari xam o’ziga xosdir. 
Qoraqalpog’istonda bir necha faoliyat ko’rsatayotgan folklor etnografik xalq 
ansambllari mavjud. Ushbu ansambllar o’zlarini yashash joylari tarixidan so’zlovchi, 
xalq og’zaki ijodi namunalarini nomoyon etadi. 
Qoraqalpog’istonda faoliyat ko’rsatayotgan folklor etnografik xalq ansambllari. 
1.
“Bes perde” folklor etnografik xalq ansambli. Chimboy tumani madaniyat va 
aholi dam olish markazida. 
2.
“Oqmang’it tongi” folklor etnografik xalq ansambli. Nukus tumani madaniyat 
va aholi dam olish markazida. 
3.
“Ofarin” folklor etnografik xalq ansambli. Amudaryo tumani madaniyat va 
aholi dam olish markazida. 

---

47 
4.
“Meyros” folklor etnografik xalq ansambli. Qo’ng’irot tumani madaniyat va 
aholi dam olish markazida. 
5.
“Ming tumen” folklor etnografik xalq ansambli. Qorauzak tumani madaniyat 
va aholi dam olish markazida. 
Ushbu ansambllar repertuarlari turli tumandir. “Qo’buzim”, “Tulporlar”, 
“Yarmazan”, “Ata bobolar”, “Bir pari”, “Ellerim bardo’”, “Shash bag’li olti qiz”, 
“To’yda ” kabi qo’shiqlari, raqslar harakati uyg’unligida ijro etiladi. To’y va 
marosimlarda ijro etiladigan bir necha urf odat, udum va qo’shiqlar mavjud. 
“Tulupshak jazdiriu”, “Qiz uzatiu” marosimlarida yuqoridagi barcha qo’shiq va urf 
odatlar bajariladi. Qoraqalpoq elining qadimiy, ko’xna udumlaridan misollar 
keltiramiz. Bular : yigit qizlar aytishuvi, o’lanlar, alyorlar, qiz quvish, ko’pkari (uloq) 
o’yinlarini aloxida tilga olishimiz mumkin. To’ylarda :” Shoshu to’y”, “Besik to’y”, 
“Aytabaq”, “Sinse ”kabi o’yinlar va marosimlar mavjud. 
Qoraqalpog’istonda dostonchilik va baxshichilik keng rivojlangan. Ushbu san’at 
janrining boshqa joylardan farqi, ular dostonlarni dombra musiqa asbobi jo’rligida, 
yana bir jixati yopiq ovozda ijro kuylashlaridir. Ular talqinidagi: “Go’ro’gli” 
turkumidagi dostonlar, “Bozirgon”, “Alpomish”, “Oshiq G’arib va Shoxsanam”, 
“Kuntug’mish” va xokazolar. Shuningdek ertak va afsonalar, mif, asotir, rivoyatlar, 
maqol, matallar Qoraqalpog’istonda xalq og’zaki ijodi, folklor etnografiya rivojlanib 
borayotganini anglatadi. Zero xalq og’zaki ijodi, folklor etnografiya, xalqlarimizning 
tarixi san’atimizning boyligi beqiyosligidan dalolat beradi.