Fizioterapiya haqida tushuncha Fizioterapiya

Elektroforez (elektro... va yun. — siljish), galvanoterapiya, dorili elektroforez — organizmga oʻzgarmas tok va shifobaxsh moddalar bilan taʼsir etib davolash usuli; bunda organizmga dorilar past kuchlanishli oʻzgarmas elektr toki (galvanik tok) yordamida (teri yoki shilliq qavatlar) ion holida kiritiladi. E. zaryadlangan zarralar — ionlarning elektr toki taʼsirida qarama-qarshi zaryadlangan elektr tomon (yaʼni musbat zaryadlangan ionlar manfiy elektrodga va manfiy zaryadlangan ionlar musbat elektrodga) harakatlanishiga asoslangan. Bunda dorilar oddin teriga yigʻilib, ionlar deposini hosil qiladi. Depodan dorilar qonga asta-sekin oʻtadi va uzoq vaqt saqlanadi hamda butun organizmga yoki biror aʼzoga taʼsir etadi. E.ning induktotermiya bilan birga olib borilishi i n duktoelektroforez deyiladi.

D arsonvalizatsiya - yuqori kuchlanishli va yuqori chastotali oʻzgaruvchan tokni davo maqsadida qoʻllash; shu usulni tavsiya etgan (1891) fransuz olimi d’Arsonval nomi bilan atalgan. Umumiy (induktoterapiya) va mahalliy D. farq qilinadi. Gaz bilan toʻldirilgan shisha elektrod bemor badanida u yoq-bu yoqqa suriladi, bunda bemor badani bilan elektrod oʻrtasida kichik uchqun razryadlar hosil boʻlib, teridagi nerv oxirlarini qitiqlaydi. Ayni vaqtda terida bir oz issiqlik paydo boʻladi, qon tomirlari reflektor yoʻl bilan kengayadi. D. toʻqimalarning oziqlanishini yaxshilab, ogʻriqni qoldiradi. D.da toʻqimalarda maʼlum fizik va kimyoviy oʻzgarishlar roʻy beradi. Umumiy D. qon bosimini koʻtaradi, miya tomirlari tonusini barqarorlashtiradi, moddalar almashinuvini yaxshilaydi va h.k. Mahalliy D. qon tomirlar tonusini oshiradi, moddalar almashinuvini tartibga soladi, toʻqimalar oziqlanishini yaxshilaydi, limfotsitlarning himoya faoliyatini kuchaytiradi va b. Periferik kon aylanishi buzilganda, yaʼni qoʻl yoki oyok, tomirlari torayib, toʻqimalar oziqlanishi oʻzgarishi natijasida et uvishib, xuddi chumoli yurayotgandek sezilganda bu usul (mahalliy D.) qoʻllaniladi. Nevroz va yurak tomirlari spazmi oqibatida, yuza nervlar chigallari, gipertoniya kasalliklariga va ogʻriq bilan oʻtadigan b. kasalliklarga davo qilishda D.dan foydalaniladi. D. terining oziqlanishini yaxshilashi sababli bir kancha teri kasalliklarini davolash, kosmetikada ajin tushishi, shuningdek, soch toʻkilishining oldini olishda juda qoʻl keladi.