Fiziologiyasi va gigiyenasi

Orqa  miyaning funksiyalari.  Orqa miya organizmning murak­
kab  harakat  reaksiyalarini  bajarishda  ishtirok etadi.  Bu  orqa m iya­
ning 
reflektorfunksiyasiclii:
  Orqa miyaning kulrang m oddasidajuda 
ko'plab  harakat  reaksiyalarining  reflektor  yo'llari  tutashadi.  Orqa 
miyaning  bu  funksiyasiga  tizza  refleksi  misol  bo'ladi.  Sonning 
to ‘it  boshli  muskullarining  pay lari  bo‘ylab  urish  tizza  bo"g‘inidan 
boldir  muskullarining  cho'zilishini  chaqiradi.  Bu  refleksning  y o ii 
orqa  miyaning  2 -4   bel  segmentlaridan  o'tadi.  Bolalar  hayotining 
dastlabki  kunlarida  tizza  refleksini  chaqirish  juda  oson,  lekin,  u 
boldir  muskullarining  cho‘zilishi  bilan  emas  balki  bukilishi  bilan 
namoyon  b o ia d i.  bu  esa cho‘zuvchi  muskullar tonusining,  bukuv- 
chi  muskullar tonusidan past b oiish in i  ko‘rsatadi.  S o g io m   bolalar 
hayotining birinchi  yilida refleks doimo yuzaga kelsada.  u unchalik 
aniq  namoyon  b oim aydi.
Orqa miya bosh miya nervlari bilan  innervatsiya qilinuvchi  bosh 
muskullaridan  tashqari  barcha  skelet  muskullarini  innervatsiya 
qiladi.  Orqa  miyada  tana,  qo'l-oyoqlar  va  bo'yin  muskullarining 
reflektor  markazlari joylashgan.  Shu verning  o 'zida  vegetativ asab 
tizim ining markazlari  ham joylashgan.  Siydik chiqarish va defekat- 
siya,  erkaklarda  jinsiy  a'zoning  reflektor  holda  taranglashishi  va 
spermaning  otilib  chiqarilishi  (erreksiya  va  eyakulatsiya)  orqa 
miya  funksiyalari  bilan  b o g iiq .
Orqa  miya,  o'tkazuvchanlik  funksiyasini  ham  bajaradi.  Orqa- 
ngi  ildizlardan  orqa  miyaga  tushuvchi  markazga  intiluvchi  nerv 
impulslari  orqa  miyaning  o'tkazuvchi  y o ila ri  orqali  yuqorida  yo- 
tuvchi  bosh miyaning boshqa b o iim la rig a o ik aziladi.  0 ‘z navbati- 
da,  markaziy  asab  tizim ida  yuqorida  yotuvchi  bo'iim laridan  orqa 
miya ham  skelet muskullari va ichki a'zolar faoliyatini o ‘zgartirishi 
mumkin  b o ig a n   impulslarni  oladi.
Odamlarda  orqa  miyaning  faoliyati  jiddiy  darajada  markaziy 
asab  tizimining  vuqorisida  yotuvchi  b o iim larining  koordinatsi- 
yalovchi  ta'siriga  b o ‘ysunadi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---