Fiziologiyasi va gigiyenasi

Yosh  fiziologivasi va  gigiyenasi fanining aham iyati
Fuqoralar sog'ligini  him oya qilish  va talaba hamda yoshlam ing 
aqliy  va jism oniy  mehnat qobiliyatini  ko'tarish haqida g 'am x o 'rlik  
qilish davlatimizning  dolzarb m uam m olaridan biri hisoblanadi.  Bu 
muammolarni hal etishda, jum ladan, infeksion va infeksion bo'Ini a- 
gan kasalliklarning oldini  olish, sog'lom  turmush tarzini targ'ib  qi- 
lishda tibbivot xodim lari bilan bir qatorda pedagoglar ham ishonch 
va shijoat bilan xizmat qilishlari talab  etiladi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Zamonaviy  bilim  berish  uchun,  avvalo,  murabbiy  о ‘sib,  rivoj- 
lanib kelavotgan avlodning turli  davrlardagi  o'zgarishlarini,  tashqi 
muhit sharoitining bola organizmiga ta'sirining gigiyenik ahamiya- 
tini  bilib  olgandagina  o ‘quv-tarbiya jarayonini  to 'g ’ri  tashkil  qila 
oiishi  mumkin.
Kelgusi  avlodni jism onan so g io m ,  aqliy  va ruhiy jihatdan bar- 
dam,  qaddi-qomati  kelishgan  qilib  tarbiyalash  uchun  har  qanday 
o ‘qitish  shaklidagi  bilim  muassasalari  tarbiyachi  va  o'qituvchilari 
yosh  fiziologiyasi  va  o'sm irlar  gigiyenasi  haqidagi  fan  asoslari 
bilimlariga  ega  b o iish lari  kerak.
0 ‘qituvchi  bolalar  va  o ‘smirlarning  anatomik-fiziologik  xusu- 
siyatlarini  o'rganar,  ayrim  tizim   va  to'qim alarning  (suyak-mus- 
kul,  nafas  olish,  qon  aylanishi,  asab  tizimi,  sezgi  a ’zolari,  oshqo- 
zon-ichak trakti,  ichki  sekretsiya  bezlari,  ayiruv  a ’zolari) tuzilishi, 
xususiyatlari  ham da  ularning  faoliyatlari  va  gigiyenasi  bilan tani- 
shadi.  Ayniqsa,  uvqu  va  aqliy  mehnatni  m aqsadga  muvofiq  ra­
vishda  tashkil  qilish,  o ‘quv  yuklamalarini  bolaning  yoshiga  mos 
ravishda  belgilash  uchun  asab  tizim ining  o 'zig a  xos  yosh  xususi- 
yatlarini bilishi jud a muhimdir. O 'sib, rivojlanib kelavotgan bolalar 
va  o'sm irlar  anatomiyasi  va  fiziologiyasini  bilmay  turib,  bolalar 
shaxsiy  gigiyenasi,  m aktabdan  tashqari  ishlar  gigiyenasi  va  o'quv 
tarbiyaviy ishlar gigiyenasi masalalarini ijobiy hal  qilib bo'lm aydi.
Organizmdagi  har  bir  tizimning  fiziologiya  va  gigiyenasi  aniq 
funksivalarning  boshqarilishini,  masalan:  suyak-muskul  tizim i­
ning  gigiyenasi  -   harakat  tartibini,  partada  to 'g 'ri  o'tirish,  ishlash 
jarayonida  gavdani  to 'g 'ri  tutish,  yozayotganda  q o 'l  barmoqlarini 
ishlatilishini m e’yorga solish va hokazolarini talab etadi.  Bu chora- 
tadbirlarni y o ig a  qo'yish, ularga rioya qilish, o'sib rivojlanayotgan 
bolalarning  salomatligini  mustahkamlashga,  uni  him oya  qilishga 
va turli  kasalliklarning  oidini  olishga  im koniyat  yaratib  beradi.
Yosh  fiziologiyasi  va  gigiyenasi  fani  talabalarga,  b o ia ja k  
muallimlarga  rivoj lanayotgan  organizmning  a ’zo  va  tizim larining 
o 'ziga  xos  yosh  xususiyatlarini,  uning  tashqi  muhit  bilan  o'zaro 
b o giiqligini,  bolalarda  uchravdigan  turli  kasalliklar  va  ularning
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

oldini  olish  yo'llarini  oTgatishda  va  mafkuraviy  hamda  ma'naviy 
bilimga  ega  qilishda  katta  aham iyatga  ega.
Yosh  fiziologiyasi  va  gigiyena  fanining  asosiy  maqsadi  -   yosh 
avlodning jism onan  baquvvat  bo'lib.  jism oniy  va  m a'naviy jih a t­
dan  uyg'un  rivojlanishini  ta ’minlasbdan  iborat.