Fiziologiyasi va gigiyenasi

Suyaklarning tuzilishi. 
Har bir suyak - suyak to4]imalari, 
suyakusti qatlami. suyak moyi (miyasi). qon va limfa tomirlari 
hamda nervlardan iborat murakkab a ’zodir.
Yuzalarni biriktiruvchi suyaklardan boshqa suyaklarning ham- 
masi suyak usti pardasi bilan qoplangan. Bu yupqa biriktiruvchi 
to'qim ali po'stloq b o iib nervlar va tom irlarga juda boy, ular bu 
pardadan o iib maxsus teshiklar orqali suyakka kiradi. Suyak usti 
pardasiga b o g ia r va muskullar yopishgan b o ia d i. Suvak usti par- 
dasining ichki qatlami o'suvchi va k o ’payuvchi hujayralardan tash­
kil topgan b o iib , suyakning y o ‘g'onlikka o ‘sishini ta'm inlaydi, 
singan paytlarda esa ulardan suyak, qadoqlari hosil b o iad i.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Agarda navsimon suyakni uzun o'qi bo'ylab arralasak yuzasida 
jips yoki kompakt modda joylashgan. uning tagida esa shimuvchi 
modda (gubkasimon) - chuqurlikda joylashgan. Kalta suyaklarda. 
masalan. umurtqalarda gubkasim on moddalar k o 'p bo'ladi. Kom­
pakt moddaning qalinligi turlicha va suyakka tushadigan yukning 
ta'siriga bog'liq bo'ladi. Gubkasimon (shimuvchi) modda ancha in­
gichka suyakli turd an hosil b o ia d i. Suyakii turlar parallel chiziqli 
tavanch kuchlanishiga moslashgan b o iib . suyakni katta yuk ta'siri­
ga chidamli b o iish ig a imkon beradi.
Suyakning zich qatlami plastinkali tuzilishga ega b o iib . bir-bi- 
riga tegizib, qator qilib qo'yilgan tizimni eslatadi. Bunday tuzilish 
suyakka qattiqlik va yengillik beradi. Suyak to'qim alarining hu- 
jayralari suyak moddasining plastinkalari orasida yotadi. Suyak 
plastinkasi - bu suyak to ’qimasining hujayralar aro moddasidir.
Navsim on suyaklar. tana -
diafiz
va ikki uchidan yoki 
epi-
fizlardan
tashkil topgan. Epifizlarda tog'ay bilan qoplangan va 
bo 'g 'inlarn in g hosil b o iish id a ishtirok etuvchi b o 'g 'in la r yuzasi 
joylashgan. Suyaklar yuzasida do'nglar, do'ngchalar, egatlar, kes- 
malar, teshiklar joy lashgan b o iib . ularga paylar. muskullar tuta- 
shadi yoki nervlar va tom irlar o'tadi.